مقدمه
نوشتن این پروژه می تواند به دانشجویان علاقمند به حیطه چاپ کمک کند تا حدودی با محیط چاپخانه و فعالیت های قابل انجام در آن محیط آشنا شده و به کسانی که چاپخانه را به عنوان محیط کارآموزی انتخاب می کنند کمک می کند تا برنامه هایی را که در پیش رو دارند بشناسند و یک آمادگی قبلی برای شروع کار آموزی خود داشته باشند. "ورود واژه چاپ به زبان فارسی را به اواخر قرن هفتم هجری و به زمان سلطنت گیخاتوخان پسر اباقاخان مغول نسبت می دهند و آن پول کاغذی بوده که به آن چاو یا کااو Cao می گفتند، عده ای نیز معتقدند که واژه چاپ همان چاپ یا چهاپه است که در زبان هندی به مفهوم مهری بوده که بر روی پارچه نقش می زدند" به هر روی صنعت چاپ که در کشورهای اروپایی قدمتی بیش از پانصد سال دارد، در کشور ما به زحمت دویست سال سابقه دارد. پیش از آن خوشنویسان و کاتبان به مدت بیش از یک هزاره کار انتشار بطنی و آرام کتاب را در اختیار داشتند تا اینکه در سال1640 میلادی در دوره صفویه بازرگانی ارمنی که از ارامنه ساکن آمستردام بود دستگاه چاپی را با حروف ارمنی خریداری و به جلفای اصفهان وارد کرد. به دنبال این اقدام عده ای از رجال و سلاطین صفوی نیز به فکر ایجاد چاپخانه با حروف فارسی و عربی افتادند که ... در محاق فراموشی قرار گرفت. این فراموشی متاسفانه بیش از یک قرن به طول انجامید تا پس از عقد عهدنامه گلستان نخستین چاپخانه ای که در ایران اقدام به چاپ با حروف فارسی و عربی نمود چاپخانه سربی یا تیپوگرافی بود که به دستور عباس میرزا نایب السلطنه در تبریز دایر گردید. اولین کتابی که در این چاپخانه انتشار یافت رساله جهادیه میرزا عیسی قائم مقام در سال 1232 بوده است این چاپخانه در سال 1245 تعطیل شد. در آن زمان هنوز واژه چاپ متداول نشده بود از این رو چاپخانه را باسمه خانه، بصمه خانه، و بعدها مطبعه می نامیدند. به این ترتیب تبریز به مدد عباس میرزا و وزیر فرهیخته وی قائم مقام فراهانی در میان تمام شهرهای کشور، پیشرو در صنعت چاپ شد تا اینکه میرزا زین العابدین استاد چاپ در سال 1240 به فرمان فتحعلی شاه به تهران فراخوانده شد تا به کمک منوچهرخان معتمد الدوله اولین چاپخانه سربی دارالخلافه را راه اندازی کند، و علی الظاهر اولین کتابی که در این باسمه خانه به چاپ رسیده کتب حیث بوده که تجار و اهل معاملات به اطراف و ولایات می برند و خرید و فروخت می شود.
روند ماشینی شدن صنعت چاپ در ایران با کندی بسیار انجام گرفت و شاید دلیل ان را بتوان غیر اقتصادی بودن این صنعت در کشورمان دانست. محصول عمده صنعت چاپ که می تواند هزینه های ناشر و یا سرمایه گذار را بدو بازگرداند کتاب است که متاسفانه در کشور ما بازار آن کساد است. در صورتی که صنعت کاملاً اقتصادی مورد توجه سرمایه داران قرار گرفت؛ آنها کتابهای متعدد را به چاپ می رسانند و برای کتاب های خود تبلیغات می کردند و آنها را در بازارها به فروش می رساندند، در نتیجه مطالعه به جزئی از زندگی مردم اروپا تبدیل شد. علاوه بر این درصد با سوادی در آن کشورهای به مراتب بیشتر از کشورهای شرقی بود و در نتیجه غالب مردم مخاطب این فعالیت اقتصادی محسوب می شدند. ولی در کشور ما درصد باسوادی حتی در سالهای اولیه انقلاب از 50% نیز کمتر بود؛ در این صورت مطالعه و تقاضا برای کتاب(محصول صنعت چاپ) منحصر به قشر دانشگاهی و فرهیخته جامعه می شد، در نتیجه چاپ در کشور ما نه یک فعالیت اقتصادی درآمدزا، که فعالیتی از سر عشق و علاقه بوده و هست. نیم نگاهی بر تعداد شمارگان کتاب خود بیانگر آن است که چاپ در کشور ما راه طولانی برای تبدیل شدن به صنعت و فعالیت اقتصادی دارد. و این راه کوتاه نخواهد شد مگر با اهتمام همگانی و احیای فرهنگ مطالعه در کشور.
نگرش کلی پیرامون محیط کارآموزی
فضا: در این قسمت محیط چاپخانه محل کارآموزی خود را شرح می دهم. چاپخانه حجت دارای یک کارگاه که داخل آن دستگاههای مورد نیاز کار از جمله ماشین چاپ مسطح (ملخی) – دستگاههای کپی پرینتر- دستگاه پر فراژ و دستگاه برش و ... می باشد. در قسمت بالا(طبقه بالا) انبار چاپخانه می باشد که سفارشات انجام شده را در آن قسمت نگه می دارند و بلاخره دفتر چاپخانه که در قسمت ورودی قرار دارد.
کیفیت تجهیزات و وسایل و کاربرد آنها
کامپیوتر
نقش بسزایی را در راه اندازی کارهای چاپخانه دارد و طراحی تمام سفارشات بوسیله کامپیوتر انجام می شود.
دستگاه کپی پرینتر
از دو نوع، یکی از آنها که برای چاپ از سایز A4 و کوچکتر و دیگری برای چاپ در سایزهای بزرگتر استفادده می شوند که به این دستگاهها در اصطلاح دستگاه نثر رومیزی می گویند و دارای سیستم مکانیکی الکترونیکی می باشد نحوه کار دستگاه به این شرح می باشد که در ابتدا طرح اصلی که بوسیله کامپیوتر طراحی شده را در قسمت بالای دستگاه گذاشته و با سیستم نوردهی اتوماتیک فیلمی از طرح با تمام محتویات گرفته که جنس کاغذ فیلم از مواد خاصی می باشد و نور قسمت های مورد نظر را می سوزاند و مرکب فقط از آن قسمت ها عبور می کند. کاغذ خام را در قسمت سینی تغذیه قرار داده و بوسیله اهرم های کشنده کاغذ به داخل دستگاه کشیده می شود و با فیلم تماس حاصل پیدا می کند و بعد از چاپ کاغذ از دستگاه خارج می شود.
ماشین برش((cutteer
بوسیله این ماشین کاغذ و مقواها را در سایزهای مورد نظر برش می زنند این ماشین بوسیله یک الکترموتور جهت ایجاد نیرو کار می کند این نیرو کار می کند این نیرو به قسمت های مختلف دستگاه از جمله اهرم های بالا و پایین اورنده تیغه، قسمت کلاچ و ترمز که بعد از پایان عملیات باعث توقف تیغه در بالاترین قسمت حرکتی تیغه می شود. قسمت نگه دارنده کاغذ که برای ثابت نگه داشتن کاغذ در حین انجام برش کاربرد دارد این قسمت با ایجاد نیرو بر روی سطح کاغذ برش کاغذ را انجام می دهد.
دستگاه پر فراژ
از این دستگاه زمانی استفاده می شود که اوراق های چند نسخه ای نیاز به جدا شدن از قسمت سر برگ را داشته باشند در این صورت نسخه هایی که نیاز به جدا شدن را دارند را در زیر تیغه این دستگاه که دارای سوزنهایی با قطر یکسان است می گذارند و با اهرم بالا و پایین آورنده تیغه ها را به سطح کاغذ فشار می دهند و بیرون می آورند در حالی که سوراخ هایی در قسمت بالای کاغذ ایجاد شده است.