مقدمه:
پیشرفت سالیان اخیر در زمینه علوم و فنون این انگیزه را در متفکر و صاحبنظر به وجود آورده است که او می باید و می تواند از تمام اطلاعات و معلومات موجود در حیطه کار خود در جهت نوآوری استفاده کند تا با استفاده از این نوآوری در جهت پیشرد آن سازمان و یا محیط اقتصادی کوشش نماید بی شک رشته حسابداری یکی از این علوم و فنونی است که در هر زمان بویژه در سازمانهای پولی و مالی از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است هدف از تأسیس این رشته تربیت نیروی انسانی کار آمد و متخصص جهت کمک مدیران مؤسسات و شرکتهای خدماتی و تولیدی است تا در این راستا با استفاده از فنون مختلف حسابداری از چگونگی فعالیت شرکت یا موسسه در آینده با توجه به صورتهای مالی از جمله سود و زیان می باشد. جا دارد از اساتید محترم این رشته بخصوص استاد محترم و گرامی جناب آقای هاشم نژاد سرگروه رشته حسابداری که همیشه با راهنمائیهای خود مشوق ما بوده اند تشکر و قدردانی را داریم.
فصل اول
آشنایی با مکان کارآموزی
بانک مرکزی
سایر بانکها در ایران
بانکها پس از انقلاب
آشنایی با مکان کارآموزی
مکان مورد نظر یک شعبه از بانک های ملی واحد ایذه میباشد. شعبه فلکه پاسداران.
این مکان یک مؤسسه ی مکان دولتی میباشد.
شامل سه باجه میباشد.
باجه اول که از دو باجه ی دیگر مجزا میباشد، مربوط به رئیس شعبه میباشد.
که نظارت بر کل لیست های بانک را برعهده دارد. از جمله وظایف ایشان تهیه و تنظیم مدارک درخواست کنندگان وام های متنوع- حسابرسی و تأیید حسابها در پایان در هر روز کاری- برقراری نظم رسیدگی و کنترل فعالیتها و رفت و آمد کارکنان بانکها .
باجه دوم مربوط به معروف (gr.I ) گروه یک می باشد. فعالیتهای عمده ی این باجه رسیدگی حسابهای جاری حساب چکها دریافت اقساط وام ها قسط وام ازدواج، وام جهیزیه، وام مسکن و غیره میباشد. که در زمینه دریافت و پرداخت و یا افزایش و کاهش حساب مشتریان از طریق واریز وجه نقد و یا برداشت از طریق چک ملی می ورزند. و کار عمده ی این گروه رسیدگی؛ حسابهای ذکر شده میباشد. که در پایان وقت مانده گیری می شود و باید بین حساب صندوق و موجودی وجه نقد تراز برقرار باشد.
باجه ی سوم: معروف به (gr2 ) گروه دوم می باشد. فعالیت های این گروه در رابطه با حسابهای قرض الحسنه ی کوتاه مدت و بلند مدت، که همان واریز و برداشت میباشد. همچنین دیگر فعالیت این گروه دریافت فیش های آب، برق، تلفن، گاز، میباشد که هر کدام از این عنوانها بانک معین و سر فصل خاص میباشند، که توسط مسئول باجه به ازای مبلغ ذکر شده در فیش از مشتریان دریافت می گردد که موجب افزایش صندوق بانک می شوند.
در پایان وقت کاری توسط مسئول باجه باید از حسابهای ذکر شده مانده گیری شود و مانده ی صندوق با وجه نقد نیز باید تراز شود که در این صورت نشانگر تأیید حسابهانند. در پایان وقت اداری فعالیتها و حسابهای مربوطه به دو باجه بر سیستم مادر وارد شده و این سیستم کامپیوتری توسط رئیس شعبه بازبینی و بررسی میشوند که در اصل همان نتیجه گیری از فعالیتهایی روزانه بانک میباشد. آخرین کاری که در یک بانک قرار می گیرد انتقال گزارش روزمره ی کار به حوزه سرپرستی میباشد.
اهم فعالیتهای بانک:
شروع به کار و ادامه فعالیت هر مؤسسه ای مستلزم آن است که منابع مالی لازم نظیر وجه نقد- محل کار- اثاثه و نظایر آن فراهم شود. بخش اعظم منابع مالی مورد استفاده در بانک از سپرده های مشتریان تامین می شود که در جریان فعالیتهای شعب کسب می شود. در مقابل بانکها سپرده های جذب شده را برای کسب درآمد بجریان انداخته و با اعطای
تسهیلات به این فرآیند دست می یابند علاوه بر این فعالیت بانکها در ارائه خدمات شده به بانک وارد شود و در مقابل در ازاء سپرده های جذب شده مخارجی نظیر سود پرداختی- هزینه های پرسنلی- آب برق- نظایر اینها باعث خروج منابع یک بانک گردد.
برای آنکه ورودی و خروجی منابع و مصارف یک بانک را بهتر درک نمائم نیاز به مدلهای زیر که عبارتند از : دارایی – بدهی – سرمایه- درآمد و هزینه داریم. کلیه سر فصلهای که درک بانک از آنها استفاده می شود بشرح ذیل می باشد.
حساب وجه نقد:
بانکها هم مثل هر شرکت تجاری دیگر از حسابهای وجه نقد استفاده می کند تا تعهدات را با صدور دستورات پرداخت تسویه کننده بانکها برای پرداخت وجوه به سپرده گذاران بانک به اسکناس و سکه نیاز دارد.
حساب تمبر مالیاتی
در این حساب مانده آن قسمت از تمبر مالیاتی/ دسته چکهای مشتریان- دسته چکهای بانکی و یا هرگونه اوراق اجرایی نگهداری می شود جنبه امانی را در بر نمی گیرد.
حساب جاری نزد بانکها:
بانکها جاری نزد بانکها:
بانکها به دلایل مختلفی در بانکهای دیگر حساب درند تا وجوهی که توسط مشتریان از بانکها به بانک دیگری برده می شود براحتی در همان بانک به حساب آن بانک واریز و اعلامیه آن توسط مشتری به بانک مربوط ارسال گردد.
تسهیلات اعطایی قرض الحسنه:
این حساب نیز به بخشهای مختلفی تقسیم می شود و کلیه مبالغ پرداختی در قالب عقد قرض الحسنه را شامل می شود. مانند( هزینه ازدواج – بیماری درمان- وام دانشجویی)
تسهیلات مضاربه:
پرداخت این نوع تسهیلات بصورت کوتاه مدت بوده و بصورت یکجا از مشتری دریافت می شود.
تسهیلات حباله:
پرداخت این نوع تسهیلات جهت تعمیر واحدهای مسکونی و یا وسائط در غالب عقد حباله پرداخت می شود.
تسهیلات اعطایی فروش اقساطی:
این تسهیلات به صورت تبصره ای به بخشهای دولتی و خصوصی پرداخت می شود معمولا باز پرداخت آن بصورت میان مدت ( 12 تا 36 ماهه) می باشد.
تسهیلات مسکن:
این تسهیلات جهت خرید مسکن در غالب فروش اقساطی بلند مدت پرداخت می شود.
حساب بدهکاران:
این حساب مانده های مروط به پرداخت های ریالی داخل بانک که برای خرید دارائی ها و یا پرداخت هزینه های بانک صرف می شود را در بر می گیرد.
کلیه حسابهای بالا جز دارایی های بانک محسوب می گردد.
حساب های زیر جزء بدهی های بانک محسوب می گردد.
حساب قرض الحسنه جاری:
مانده حساب های جاری کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی غیر دولتی در این حساب نگهداری می شود و بانک به هیچ وجه مجاز به بدهکار کردن آن حساب نمی باشد و جز سپردهای دیداری محسوب می گردد.
حساب قرض الحسنه پس انداز:
مانده کلی وجوه ریالی که تحت عنوان سپرده و قرض الحسنه پس اندازه اشخاص حقیقی و حقوقی دریافت می شود از این حساب نگهداری می شود و از مانده این حسابها معمولاً جهت اعطای تسهیلات قرض الحسنه ازدواج- بیماری و بخش از آن نیز بصورت جایزه توسط بانک بصورت قرعه کشی بین مشتریان پرداخت می شود.
حساب سپرده کوتاه مدت:
این گونه حساب توسط مشتریان حقیقی یا حقوقی نزد بانک افتتاح میشود و برای مقاطع کمتر از یکسال نزد بانک ودیعه گذاشته می شوند و در این مدت بصورت روز شمار به آنها سود تعلق می گیرد.
حساب سپرده بلند مدت:
وجوه مازاد بر مصرف مشتریان می باشد که بصورت یک الی پنج ساله نزد بانک سپرده شده و طبق قرار داد بین بانک و مشتری سود و با نرخ 13 الی 17 درصد تعلق گرفته که در پایان هر ماه قابل پرداخت می باشد و اصل آن نیز در سررسید و یا به درخواست مشتری قبل از سر رسید قابل پرداخت نیز می باشد.
سپرده نقدی ضمانت نامه:
در این حساب 10 درصد از کل مبلغ ضمانت نامه های صادر شده توسط بانک در آن نگهداری می شود و پس از سر رسید ضمانت نامه، ابطال آن از طرف اداره مزبور مشتری مسترد می گردد.