گزارش کارآموزی شرکت گاز رسانی نیما

مقدمه:

شرکت گازرسانی طلوع، در سال 1370 با ثبت شرکت، رسماً فعالیت خود را در منطقه ای از قوچان آغاز کرد و با جذب پرسنل و تهیه ی امکانات لازم، در این حرفه اقدام به کار کرد. اصول و مراحل گازرسانی به یک واحد ساختمانی که توسط شرکت انجام می شود، به شرح زیر می باشد:

1. تهیه ی نقشه ی ساختمان.

2. مشخص کردن کوتاه ترین مسیر عبور لوله.

3. مشخص کردن طول آخرین مصرف کننده تا سر علمک.

4. سایزبندی لوله ها.

5. شروع جوشکاری.

6. تست با فشار psi10.

7. مراحل بازرسی و تأیید توسط سازمان نظام مهندسی.

فصل اول

طراحی سیستم لوله کشی گاز و انتخاب مصالح

طراحی سیستم لوله کشی گاز ساختمان ها

1- مراحل طراحی شبکه ی لوله کشی گاز

در طراحی شبکه ی لوله کشی گاز باید اطلاعات و مدارک زیر تهیه شود .

الف) نقشه ی لوله کشی گاز در پلان محوطه و طبقاتی که در آن ها لوله ی گاز کشیده خواهد شد ، ( اعم از زیرزمین ، هم کف یا طبقات بالاتر ) به اضافه ی محل قرار گیری دودکش ها با ذکر مشخصات آن ( ارتفاع ، قطر ، جنس و نوع ) ؛

ب) نقشه ی ایزومتریک با ذکر طول و قطر لوله ها بر روی آن ؛

پ) زیر بنا یا فضای مفید ساختمان به متر مربع و مقدار مصرف گاز هر یک از وسایل گازسوزی که به این سیستم لوله کشی متصل می شود و یا در آینده متصل خواهد شد بر حسب متر مکعب گاز یا کیلوکلری در ساعت ؛

ت) کروکی محل ملک مورد تقاضا ، که باید در زیر برگ تفاضا با ذکر نشانی های لازم ترسیم شود ؛

ث) فهرست اجناس مصرفی با ذکر استانداردهای مربوطه و مقدار آن در جدولی که نمونه ی آن داده شده است ( پیوست پنج- فهرست اجناس مصرفی ) که باید در سمت راست قسمت پایین نقشه آورده شود .

ج) مقیاس نقشه ها نباید از 100 : 1 کوچکتر باشد .

2- محل ورود انشعاب گاز به ملک مصرف کننده

الف)  محل ورود انشعاب گاز حتی الامکان باید در نزدیک ترین نقطه ی محدوده ی ملک به شبکه ی لوله کشی گاز شهری قرار گیرد .

ب) محل ورود انشعاب نباید در جایی قرار گیرد که احتمال صدمه دیدن داشته باشد و یا به طور کلی در محل نا امنی قرار گیرد .

3- پیش بینی محل نصب تنظیم کننده ی فشار گاز و کنتور

الف) تنظیم کننده ی فشار گاز باید در فضای باز نصب شود .

ب) ابتدای لوله کشی داخلی ملک که با هماهنگی شرکت گاز ناحیه تعیین می گردد ، باید نزدیک به مکانی باشد که در آینده تنظیم کننده ی فشار و کنتور نصب خواهد شد . چنان چه علمک گاز قبلاً نصب شده باشد ، به شرح زیر است :

1- برآورد مصرف گاز تا 25 متر مکعب در ساعت : فاصله ی ابتدای لوله کشی از انتهای شیر قبل از رگولاتور  ( که روی انشعاب نصب شده ) L مساوی 50 سانتی متر طبق شکل 1 .

2-   برآورد مصرف گازبیش از 25  تا160متر مکعب در ساعت : فاصله ی ابتدای لوله کشی از انتهای شیر قبل از رگولاتور ( که روی انشعاب نصب شده ) L مساوی 60 سانتی متر طبق شکل 1 .

4- نصب کنتور

الف) کنتور باید در داخل محدوده ی ملک مسترک ، حتی الامکان بلافاصله پس از تنظیم کننده ی فشار قرار گیرد .در صورتی که مکان مناسبی در نزدیکی تنظیم کننده ی فشار وجود نداشته باشد باید کنتور را در جایی نصب کرد که در معرض جریان هوا باشد . در صورتی که کنتور در داخل محفظه ی مخصوص ، که در دیوار تعبیه گردیده است ، نصب شود ، در این محفظه که معمولاً بسته است باید به وسیله ی هواکش به فضای آزاد راه داده شود ؛

ب) کنتور نباید در محل هایی که امکان بروز و تشدید آتش سوزی دارد ، تصب گردد ؛

پ) کنتور باید در مکان و وضعیتی نصب گردد که به راحتی قابل خواندن و دسترسی برای تعمیر و سرویس باشد . ارتفاع محل نصب کنتور بر روی دیوار تا کف زمین باید حدود 5/1 متر باشد . ضمناً باید کنتور طوری نصب شود که در معرض صدمات فیزیکی قرار نداشته باشد ؛

ت) در زمان اجرای سیستم لوله کشی گاز باید در محلی که برای نصب کنتور در نظر گرفته شده است ، یک مهره و ماسوره یا فلنج روی سیستم لوله کشی نصب شود تا در زمان نصب کنتور در این محل ، مشکلی از نظر لوله کشی پیش نیاید ؛ طبق شکل (3 )

ث) فاصله ی کنتور از منابع تولید اشتغال از قبیل کوره ، آبگرمکن باید حد اقل یک متر باشد ؛

ج) فاصله ی کنتور از سیم های برق که روی کار نصب شده اند باید حداقل 10 سانتی متر و از کنتور برق 50 سانتی متر باشد .

5- شیرها ومحل نصب آن ها

الف) شیرهایی که در لوله کشی گاز به کار می روند باید از نوع برنجی ربع گرد توپکی باشد ؛

ب) شیر اصلی مصرف در لوله کشی گاز ساختمان باید بلافاصله بعد از کنتور نصب شود ؛

پ) شیر واحد مسکونی در ساختمان های دارای بیش از یک واحد مسکونی باید بر روی لوله ی انشعاب هر واحد که از لوله های بالا رونده یا انشعاب دهنده ی اصلی منشعب می گردد ، در محل مناسبی که در معرض صدمات فیزیکی نباشد ولی قابل دسترسی برای ساکنین آن ساختمان وهر چه نزدیک تر به لوله ی اصلی باشد یک شیر برای قطع سریع و کامل جریان گاز نصب شود .

ت) قطر شیرهای فرعی باید با قطر لوله ی تغذیه ی گاز هر آپارتمان که وارد آن آپارتمان می شود یکسان باشد ؛

ث) اگر ملکی دارای چند ساختمان مجزا باشد ، هر ساختمان به غیر از شیر قطع کننده ی اصلی باید یک شیر مستقل قطع کننده داشته باشد ؛

ج) برای دستگاه های گازسوزی که ما بین قفسه بندی قرار می گیرند ، شیر انشعاب باید طوری نصب شود که بالاتر از ارتفاع قفسه ها باشد و مستقیماً در بالا یا پشت دستگاه گازسوز قرار نگیرد ؛

چ) در مورد سایر دستگاه های گاز سوز که به طور مستقل نصب می شوند از قبیل بخاری ، آب گرم کن و هم چنین در مواردی که اجاق گاز در خارج از قفسه بندی قرار می گیرد، شیر انشعاب باید در محلی غیر از پشت اجاق دستگاه گازسوز که به راحتی قابل دسترسی باشد ، نصب شود ؛

ح) فواصل نصب شیر مصرف کننده از زمین و از دستگاه های گاز سوز باید مطابق با جدول ( 17 - 3-1 ) باشد ؛

خ) حداقل فاصله ی شیر چراغ روشنایی از سقف 80 سانتی متر واز کف 170 سانتی متر در نظر گرفته شود ؛

د) محور لوله ی شیر اجاق گاز باید موازی دیوار و در امتداد دستگاه گاز سوز باشد ؛

ذ) در صورتی که لوله ی انشعاب مشعل از کف موتورخانه عبور نماید ، ارتفاع آن از کف باید حداقل 5 سانتیمتر باشد ؛

ر) شیرهای مصرف کننده نباید داخل کابینت و یا محفظه ی دربسته قرار گیرد ؛

ز) کلیه ی شیرهای مصرف باید در موقع بازرسی سیستم لوله کشی نصب شده باشند ؛

ژ) در محل هایی که شیر گاز در مجاورت کلید وپریز برق قرار می گیرد ، شیر گاز باید در ارتفاع حداقل 10 سانتی متر بالاتر نصب شود .

6- نقاط مصرف ( سرهای انتهایی )

بر روی تمام سرهای انتهایی لوله ها باید پس از اجرای لوله کشی ، یک شیر نصب گردد و دهانه ی خروجی این شیرها با درپوش های دنده ای طوری مسدود شوند که با باز کردن شیر ، گاز نتواند از آن ها نشت کند و تا وقتی که دستگاه های گازسوز به آن ها متصل نشده است ، مسدود بمانند .

7- محل سرهای انتهایی لوله کشی

الف) سرهای انتهایی در لوله کشی روکار باید در محل خود توسط بست های فلزی به دیوار محکم گردد .

ب) سرهای انتهایی نباید در پشت درها واقع شود .

8- انتخاب قطر لوله ی گاز و عوامل وابسته به آن

قطر لوله ها ی گاز باید به اندازه ای باشد که بتواند گاز کافی را برای حداکثر مصرف دستگاه  یا دستگاه های گازسوز مربوطه تأمین نماید . بدون این که بین کنتور و وسایل گازسوز افت فشاری بیش از 7/12 میلی متر ستون آب به وجود آید .

9- اطلاعات مورد نیاز برای محاسبه ی قطر لوله ی گاز

الف) حداکثر افت فشار مجاز بین کنتور و دستگاه های گازسوز ( 7/12 میلی متر ستون آب ) ؛

ب) حداکثر مقدار گاز مصرفی مورد نظر در طرح ؛

پ) نسبت حداکثر مصرف احتمالی به مجموع ظرفیت دستگاه های نصب شده ( ضریب هم زمانی مصرف ) .

تذکر : ضریب هم زمانی با توجه به میزان مصرف ، تعداد وسایل گازسوز و سایر شرایط توسط طراح و یا مشاور تعیین می گردد و مقدار آن بین 7/0 تا 1 در نظر گرفته شود .

ت) طول لوله کشی ؛

ث) چگالی گاز ؛

10- حداکثر قطر اسمی مجاز    

 حداکثر قطر اسمی مجاز لوله کشی گاز مصرفی با فشار 178 میلی متر ستون آب ، 100 میلی متر ( 4 اینچ ) می باشد .

11- مقدار برآورد مصرف گاز

مقدار مصرف گاز برای هر طرح ، برابر مصرف کلیه ی دستگاه های گازسوز استاندارد از مشخصات فنی ان ها استفاده  شود .

در صورتی که دستگاه گازسوز استاندارد فاقد مشخصات فنی باشد ، می توان از جداول ( 4 و 5 ) استفاده کرد .

12- تعیین طول لوله

طول لوله باید از نقطه ی خروجی تنظیم کننده ی فشار تا دورترین نقطه ی مصرف گاز در ساختمان اندازه گیری شود .

13- تعیین قطر لوله گاز :

الف ) برای تعیین قطر لوله ی گاز از جدول ( 2 ) استفاده گردد . همان طور که در بند ( 11 ) ذکر گردید ، مقدار تقریبی مصرف گاز بعضی از دستگاه های گازسوز در جدول (4 ) داده شده است تا در صورتی که مصرف یک یا چند دستگاه از وسایل گازسوز در پلاک نصب شده روی آن ها مشخص نباشد ، مقدار تقریبی مصرف آن دستگاه از این جدول انتخاب شود .

در جدول (2 ) مقدار جریان گاز با چگالی 65/0 و حداکثر افت فشار 7/12 میلی متر ستون آب بر حسب متر مکعب گاز در ساعت برای لوله های مختلف فولادی داده شده است . در موقع استفاده از این جدول اگر تعداد شیر و زانو و سایر اتصالات لوله کشی به میزان معمولی به کار رفته باشد ، نیازی به در نظر گرفتن ضریب کاهش نیست .

ب ) چنان چه چگالی گاز مورد استفاده از 65/0 تغییر نماید باید از ضرایب تصحیح در جدول (3 ) استفاده شود .

پ ) تعیین ردیف مربوط به طول

در جدول (2 ) ردیف مربوط به طول تعیین شده در بند 12 را که طول دورترین نقطه ی مصرف از محل نقطه خروجی رگولاتور می باشد ، باید انتخاب نمود ( در صورتی که این طول دقیقاً در جدول ذکر نشده باشد ، طول بزرگ تر بعدی باید در نظر گرفته شود ) باید توجه داشت که برای تعیین اندازه ی قطر لوله ی قسمت های مختلف این سیستم فقط باید طول فوق را مبنای محاسبه قرار داد ، لذا باید همین سطر انتخاب شده در جدول را برای تعیین قطر قسمت های مختلف دیگر لوله کشی نیز به کار برد .

14-  توسعه سیستم لوله کشی گاز موجود خانگی

اضافه نمودن هر گونه انشعاب جدید به سیستم لوله کشی گاز موجود باید با اطلاع و اجازه قبلی شرکت گاز ناحیه و براساس این مقررات انجام گیرد .

(نمودار و جداول و تصاویر در فایل اصلی موجود است)