گزارش کارآموزی ماشین بافندگی - سازمان فنی وحرفه ای

مقدمه :

ماشین بافندگی پروژکتایل در آغاز دهه 50 وارد بازار شد و هنوز هم در سراسر جهان به کارمی رود. به دلیل نوآوری های پیوسته و استفاده از سیستم های الکترونیکی پیشرفته و نیز استفاده از ریزپردازنده برای نظارت و کنترل وسایل مختلف این ماشین سطح بازده خوب و قابلیت کارکرد بالایی به دست آورده است. این ماشین به خصوص در حوزه ماشین های با عرض شانه زیاد جای خود را تثبیت کرده است.

در این ماشین بافندگی، پودگذاری به وسیله پرتابه های گیره دار کوچکی به نام پروژکتایل انجام می گیرد که تعداد آنها بستگی به عرض بافت دارد. این پرتابه ها به وسیله نخ گیره های خود نخ پود را از بوبین های بزرگ با پیچش گرفته و آن را از دهانه تار در یک جهت می گذراند. پروژکتایل به نوبت عمل می کند و به صورت پی در پی پرتاب می شود. بنابراین یکی پس از دیگری حرکت کرده و در فضا یک مسیر پیوسته و حلقوی را تعریف می کند. که گویی بر روی یک زنجیره نقاله قرار گرفته اند. پروژکتایل اول پود را به صورت یک دنباله در عقب خود گرفته و نگه می دارد. سپس به وسیله میله ای ترشن بار پرتاپ می شود. پروژکتایل از دهانه تار عبور کرده و نخ پود را از داخل نخ های تار می کشاند و پس از آن پایین می افتد و به وسیله قسمتی که از زیر ردیف نخ های تار عبور می کند با سرعتی کمتر به نقطه آغاز خود برمی گردد. در اینجا پروژکتایل برای گرفتن پود جدید به سمت مکان پرتاپ می رود. همزمان پروژکتایل های دیگر پی در پی حرکت کرده و همین عمل را انجام می دهد.

1- تاریخچه سازمان آموزشی فنی و حرفه ای:

سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور وابسته به وزارت کار و امور اجتماعی که از ادغام سه نهاد آموزشی در 1359 و به منظور ارائه آموزش های فنی و حرفه ای تشکیل گردیده و براساس بیش از ده قانون موضوعه و ماده 151 قانون برنامه سوم و تنفیذ آن در برنامه چهارم متولی آموزشهای فنی و حرفه ای کوتاه مدت بوده و فعالیت های آموزشی خود را در دوبخش دولتی و غیردولتی اجرا می نماید.

رکن اصلی فعالیت های سازمان آموزش است که فرآیند آن ماموریت و رسالت سازمان را شکل می دهد و در قالب دوره های یک تا هیجده ماهه از طریق آموزش در مراکز ثابت، آموزش توسط تیمهای( سیار و زندان)، آموزش در پادگان ها، آموزش در صنایع آموزش در مرکز تربیت مربی و بالاخره آموزشگاههای آزاد ( بخش غیردولتی) نسبت عهده دار آموزش رایگان برادران  و خواهران علاقه مند به کسب مهارت در رشته های مشروحه زیر می باشد:

هیدرولیک

پتوماتیک

مکانیک صنایع

نساجی

تراشکاری

فرزکاری

کارور cnc

تراش و فرز cnc

نقشه کشی ساختمان و صنعتی

برقکاری

 طراح و نقشه کشی

رشته IT

..........

مرکز آموزش فنی و حرفه ای امام حسین (ع) یزد که در سال................... فعالیت خود را آغاز کرد با پذیرش کارآموز در سه شیفت صبح و بعدازظهر و شب به تامین و تربیت نیروی کارگر ماهر و نیمه ماهر مورد نیاز بخشهای مختلف مستعی، کشاورزان و خدماتی کشور و ارتقا فرهنگ فنی جامعه اقدام نماید. میزان یادگیری دانش فنی و کسب مهارت کارآموزان حسب نیاز بازار کار به درجات مختلفی طبقه می شود این میزان در سازمان آموزش فنی و حرفه ای به شرح جدول زیر تقسیم بندی شده است.

درجه

شرح

ممتاز

کسب شایستگی کام یک مهارت شغلی و چند مهارت جنبی

1

کسب شایستگی یک مهارت

2

کسب بخشی از شایستگی های کامل یک مهارت

3

کسب بخشی از شایستگی های کامل یک مهارت با درنظر گرفتن ویژگی های جسمی

شکل 1-1 درجه مهارت کارآموزان

2- مشخصات کلی و موقعیت مرکز آموزش فنی و حرفه ای:

 مرکز آموزش فنی و حرفه ای امام حسین یزد در زمینی به مساحتی بزرگ بنا گردیده که از لحاظ جغرافیایی در سمت شمال شهر یزد و در میدان یزدباف خیابان سیدمحمد کاظم یزدی واقع شده است. شماره تلفن های که می توان با مرکز آموزش در ارتباط بود. 7-5253006 می باشد و شماره فاکس این مرکز 5258200 می باشد.

محل سازمان فنی وحرفه ای

شکل 2-1 موقعیت مکانی سازمان فنی و حرفه ای

بهداشت و رفاه :

مرکز در محیطی خوش آب و هوا قرار دارد. حیاط مرکز با گلها و درختانی آراسته شده و کارآموزان هنگام استراحت در بین کلاسها در این فضا به صحبت کردن و به بازی در فضای  ورزشی( فوتبال و والیبال) آن مشغول هستند.

 در داخل ساختمان یک اتاق به عنوان نمازخانه برای انجام فرضیه نماز می باشد.

بعضی از اتاق ها به عنوان کلاس درس می باشد که استاد در آن جا بحث های تئوری رشته ها را مطرح می کند تا کارآموزان از سروصدای کارگاهها دور باشند و بعضی از اتاق هم وجود دارد که در آن جا کارآموزان به دانسته های علمی خود جامع عملی بودن می پوشاند و به فعالیت های عملی و کارگاهی مشغول می شوند. بعضی از اتاق هم وجود دارد که کارهای اداری مرکز آموزش در آنجا رسیدگی و بررسی می شود.

سالن نساجی:

سالن در ساختمان شماره 2 مرکز قرار گرفته است. در بدو ورود به سالن در سمت چپ یک دستگاه چله پیچی بخشی قرار گرفته که تقریبا نیمی از فضای سالن را به خود اختصاص داده است. و در سمت راست سالن دو اتاق یکی برای انبار و دیگری به منظور رختکن مورد استفاده قرار می گیرد. در کنار دستگاه چله پیچی، دستگاههای بافندگی قرار دارند.

شکل 2-2 محل قرارگیری ماشین آلات درسالن نساجی

ماشین آلات:

یک ماشین چله پیچی بخشی یا غیرمستقیم در کارگاه آموزشی نساجی وجود دارد که سازنده آن شرکت ایرانی خیبر مهریز می باشد ظرفیت قفسه این دستگاه 420 بوبین می باشد و عرض درام cm250وسرعت تولید و زاویه شیب درام در میزان و حجم تولید متغییر می باشد.

 یک ماشین بافندگی پروژکتایل در سالن وجود دارد که ساخت کشور سویس می باشد و سازنده آن شرکت سولزر-روتی است؛عرض دستگاه cm190 می باشد و سیستم پودگذاری ماشین پروژکتایل است و سیستم تشکیل دهنده آن دابی می باشد و مدل آن D7200 P
می باشد. یک ماشین بافندگی ماکویی، یک ماشین راپیری، یک دستگاه تشکیل دهنده ژاکارد
 ( کله) و چند دستگاه دیگر که مورد استفاده قرار نمی گیرند در سالن وجود دارند.

آشنایی با مراحل تولید:

تهیه مواد اولیه

ریسندگی

مقدمات بافندگی

بافندگی

رنگرزی و چاپ و تکمیل

1. تهیه مواد اولیه

الیاف مواد اولیه کارخانجات ریسندگی هستند. بنا به تعریف، یک لیف جسمی است که طو آن حداقل صد مرتبه بیشتر  از ضخامتش باشد، به علاوه سطح مقطع آن کوچک و انعطاف پذیر باشد. جهت مولکولی الیاف باید به موازات طول آن ها باشد.

 الیافی که در صنایع نساجی به کار می روند باید خصوصیات زیر را نیز دارا باشند:

الف) طول آن ها حداقل 1000 مرتبه بیشتر از ضخامت آن ها باشد.

ب) طول الیافی که در سیستم های متداول ریسندگی مورد استفاده قرار می گیرند باید بیش از 5/0 اینچ باشد.

طبقه بندی الیاف نساجی:

الیاف نساجی دارای خواص مختلفی هستند که به طور کلی در دو طبقه خواص فیزیکی و خواص شیمیایی به قرار زیر تقسیم شده است:

A- خواص فیزیکی:

الف. شکل هندسی الیاف: طول( مقدار متوسط، توزیع)- سطح مقطع( مقدار متوسط، توزیع، شکل- موج( فرکانس، شکل موج).

ب. خواص الیاف: چگالی( ضلعی- حجمی) – خواص حرارتی( نقطه ذوب، تغییر حالت انتقال حرارت)- خواص نوری( ضریب شکست نور در جهات مختلف، براقیت، رنگ) خواص الکتریکی( عایق بودن، ظرفیت الکتریکی( ثابت دی الکتریک))-خواص سطحی(زبری ونرمی،اصطکاک)- خواص مکانیکی( نیروی کشش، نیروی تراکم و نیروی خمشی، نیروی پیچش و نیروی جانبی).

B- خواص شیمیایی:

عکس العمل در برابر( اسیدها، بازها، اکسیداسیون، احیا، حرارات)، خاصیت جذب( رطوبت، رنگ، تغییر حجم در اثر جذب آب، تورم) .

ریسندگی:

تکنیک و عملیاتی که در آن الیاف به صورت یک رشته ممتد( نخ)  تبدیل شده که این رشته خواص مطلوب نساجی را دارا می باشد. سیستم های ریسندگی به دو صورت ریسندگی الیاف بلند و ریسندگی الیاف کوتاه تقسیم بندی می شوند. که هر دو گونه ریسندگی خود به شعب دیگر قابل تقسیم هستند.

 ریسندگی الیاف بلند:

فاستونی

نیمه فاستونی

پشمی

ریسندگی الیاف کوتاه یا پنبه ای:

با شانه

بی شانه

open –end

امروزه صنعت ریسندگی براساس مراحل اولیه یعنی کشش و تابیدن الیاف و پیچیدن نخ استوار است. طی قرون متمادی اختراعات متعددی موجبات تسهیل و تسریع ریسندگی براساس همین سه اصل اولیه را فراهم نموده اند.

3. مقدمات بافندگی

کلیه علمیاتی است که بعد از عمل ریسندگی نخ و قبل از تبدیل آن به پارچه بر روی نخ انجام
می شود، تا آماده بافت گردد.

به طور کلی عملیات بافندگی به دلایل زیر انجام می شود:

نظارت نخ

رعایت اقتصاد در مورد هزینه حمل و نقل

تهیه بسته های نخ یک شکل و یک اندازه و استاندارد

تهیه بسته های نخ مناسب برای مصرف در مراحل بعدی قسمت بافندگی عملیات مقدمات بافندگی شامل دو مرحله است:

مقدمات نخ تار

مقدمات نخ پود

مقدمات نخ تار:

مراحل مقدمات نخ تار به شرح زیر است:

الف. بوبین پیچی

ب. چله پیچی

ج. آهارزنی

د. نخ کشی

  الف. بوبین پیچی

منظور اصلی این ماشین که در سالن ریسندگی قرار دارد باز کردن نخ از روی ماسوره و پیچیدن ان روی یک بسته بزرگتر و نظارت بر کیفیت نخ می باشد. این ماشین محل های نازک و ضخیم و گروه های نامناسب نخ را حذف می کند و یک نخ یکنواخت را برای مرحله چله کشی آماده
می کند.

بیشترین حجم نخی که به کارخانه های بافندگی داده می شود به شکل ماسوره های کوچکی است که حدودا 100 گرم وزن دارد به جز نخ حاصل ازماشین های چرخانه ای، چنانچه بخواهیم این ماسوره ها را مستقیما در عمل چله پیچی به کار بریم با دشواری هایی روبه رو خواهیم شد که عملا انجام کار را ناممکن می سازد چون توقف ماشین چله پیچی زیاد است و کیفیت چله حاصله و در نتیجه پارچه تولیدی پایین خواهد بود بنابراین بوبین پیچی نخ و تبدیل این ماسوره های کوچک به بسته های بزرگتر ضروری است به علاوه نخ، عیوب گوناگونی دارد که در این مرحله تولید می تواند به طور موثر حذف گردد.

عمل بوبین پیچی بایستی با شرایط زیر تطبیق داشته باشد:

الف. خواص فیزیکی و مکانیکی نخ نباید صدمه ببیند.

ب. کشش وارده به نخ باید به طور ثابت حفظ شود و در تمام بوبین یک، باشد.

ج. طول نخ روی بوبین ها باید حتی المقدور یکسان باشد.

د. سر نخ ها بایستی با گره های محکم و مناسب به هم متصل شده باشند.

قسمت های اصلی یک ماشین بوبین پیچی عبارتند از:

قفسه برای قرار دادن بسته نخ

وسیله کشش

تمیز کننده نخ با گره گیر

مکانیزم حرکت دهنده نخ از یک طرف به طرف دیگر بسته

دوک یا غلطک جهت چرخاندن بسته نخ

وسیله متوقف کننده بسته نخ هنگام پاره شدن

 نخ از قفسه حاصل ماسوره که در پایین دستگاه قرار دارد گرفته شده از وسط راهنمای بازشونده سیمی و سپس از وسیله کشیدگی عبور داده می شود. زیرا اهرم توقف، روی سیم راهنما و وسط شکاف راهنمای نخ عبور کرده بر روی بوبین چرخنده می پیچد، راهنمای نخ روی یک صفحه نوسان کننده قرار گرفته که بزرگ شدن بوبین نخ به عقب کشیده می شود. حرکت رفت و برگشت آن توسط مکانیزم تراورس انجام می گیرد.

شکل 3-1 بوبین پیچی

مقدار کشش روی نخ:

کشش استاندارد بر نخ 5/0 گرم بر تکس می باشد،  معمولا پاره نودن نخ در نقاط نازک و ضخیم در اثر زیاد کشیدگی روی نخ بیش از حد لزوم مورد نظر نیست. زیرا کشیدگی بیش از حد لازم نقاط قویتر نخ را سست نموده، سبب ازدیاد پاره شدن نخ در عمل چله پیچی و بافندگی می گردد.

محاسبات :

: سرعت دورانی الکترو موتور

: قطر پولی الکتروموتور

: سرعت دورانی درام

: قطر پولی درام

= طول نخ پیچیده شده در دقیقه بر حسب متر یا سرعت سطحی

: سرعت دورانی درام

v: قطر درام

w : سرعت پیچش در دقیقه