مقدمه :
ماشین بافندگی پروژکتایل در آغاز دهه 50 وارد بازار شد و هنوز هم در سراسر جهان به کارمی رود. به دلیل نوآوری های پیوسته و استفاده از سیستم های الکترونیکی پیشرفته و نیز استفاده از ریزپردازنده برای نظارت و کنترل وسایل مختلف این ماشین سطح بازده خوب و قابلیت کارکرد بالایی به دست آورده است. این ماشین به خصوص در حوزه ماشین های با عرض شانه زیاد جای خود را تثبیت کرده است.
در این ماشین بافندگی، پودگذاری به وسیله پرتابه های گیره دار کوچکی به نام پروژکتایل انجام می گیرد که تعداد آنها بستگی به عرض بافت دارد. این پرتابه ها به وسیله نخ گیره های خود نخ پود را از بوبین های بزرگ با پیچش گرفته و آن را از دهانه تار در یک جهت می گذراند. پروژکتایل به نوبت عمل می کند و به صورت پی در پی پرتاب می شود. بنابراین یکی پس از دیگری حرکت کرده و در فضا یک مسیر پیوسته و حلقوی را تعریف می کند. که گویی بر روی یک زنجیره نقاله قرار گرفته اند. پروژکتایل اول پود را به صورت یک دنباله در عقب خود گرفته و نگه می دارد. سپس به وسیله میله ای ترشن بار پرتاپ می شود. پروژکتایل از دهانه تار عبور کرده و نخ پود را از داخل نخ های تار می کشاند و پس از آن پایین می افتد و به وسیله قسمتی که از زیر ردیف نخ های تار عبور می کند با سرعتی کمتر به نقطه آغاز خود برمی گردد. در اینجا پروژکتایل برای گرفتن پود جدید به سمت مکان پرتاپ می رود. همزمان پروژکتایل های دیگر پی در پی حرکت کرده و همین عمل را انجام می دهد.
1- تاریخچه سازمان آموزشی فنی و حرفه ای:
سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور وابسته به وزارت کار و امور اجتماعی که از ادغام سه نهاد آموزشی در 1359 و به منظور ارائه آموزش های فنی و حرفه ای تشکیل گردیده و براساس بیش از ده قانون موضوعه و ماده 151 قانون برنامه سوم و تنفیذ آن در برنامه چهارم متولی آموزشهای فنی و حرفه ای کوتاه مدت بوده و فعالیت های آموزشی خود را در دوبخش دولتی و غیردولتی اجرا می نماید.
رکن اصلی فعالیت های سازمان آموزش است که فرآیند آن ماموریت و رسالت سازمان را شکل می دهد و در قالب دوره های یک تا هیجده ماهه از طریق آموزش در مراکز ثابت، آموزش توسط تیمهای( سیار و زندان)، آموزش در پادگان ها، آموزش در صنایع آموزش در مرکز تربیت مربی و بالاخره آموزشگاههای آزاد ( بخش غیردولتی) نسبت عهده دار آموزش رایگان برادران و خواهران علاقه مند به کسب مهارت در رشته های مشروحه زیر می باشد:
هیدرولیک
پتوماتیک
مکانیک صنایع
نساجی
تراشکاری
فرزکاری
کارور cnc
تراش و فرز cnc
نقشه کشی ساختمان و صنعتی
برقکاری
طراح و نقشه کشی
رشته IT
..........
مرکز آموزش فنی و حرفه ای امام حسین (ع) یزد که در سال................... فعالیت خود را آغاز کرد با پذیرش کارآموز در سه شیفت صبح و بعدازظهر و شب به تامین و تربیت نیروی کارگر ماهر و نیمه ماهر مورد نیاز بخشهای مختلف مستعی، کشاورزان و خدماتی کشور و ارتقا فرهنگ فنی جامعه اقدام نماید. میزان یادگیری دانش فنی و کسب مهارت کارآموزان حسب نیاز بازار کار به درجات مختلفی طبقه می شود این میزان در سازمان آموزش فنی و حرفه ای به شرح جدول زیر تقسیم بندی شده است.
درجه
شرح
ممتاز
کسب شایستگی کام یک مهارت شغلی و چند مهارت جنبی
1
کسب شایستگی یک مهارت
2
کسب بخشی از شایستگی های کامل یک مهارت
3
کسب بخشی از شایستگی های کامل یک مهارت با درنظر گرفتن ویژگی های جسمی
شکل 1-1 درجه مهارت کارآموزان
2- مشخصات کلی و موقعیت مرکز آموزش فنی و حرفه ای:
مرکز آموزش فنی و حرفه ای امام حسین یزد در زمینی به مساحتی بزرگ بنا گردیده که از لحاظ جغرافیایی در سمت شمال شهر یزد و در میدان یزدباف خیابان سیدمحمد کاظم یزدی واقع شده است. شماره تلفن های که می توان با مرکز آموزش در ارتباط بود. 7-5253006 می باشد و شماره فاکس این مرکز 5258200 می باشد.
محل سازمان فنی وحرفه ای
شکل 2-1 موقعیت مکانی سازمان فنی و حرفه ای
بهداشت و رفاه :
مرکز در محیطی خوش آب و هوا قرار دارد. حیاط مرکز با گلها و درختانی آراسته شده و کارآموزان هنگام استراحت در بین کلاسها در این فضا به صحبت کردن و به بازی در فضای ورزشی( فوتبال و والیبال) آن مشغول هستند.
در داخل ساختمان یک اتاق به عنوان نمازخانه برای انجام فرضیه نماز می باشد.
بعضی از اتاق ها به عنوان کلاس درس می باشد که استاد در آن جا بحث های تئوری رشته ها را مطرح می کند تا کارآموزان از سروصدای کارگاهها دور باشند و بعضی از اتاق هم وجود دارد که در آن جا کارآموزان به دانسته های علمی خود جامع عملی بودن می پوشاند و به فعالیت های عملی و کارگاهی مشغول می شوند. بعضی از اتاق هم وجود دارد که کارهای اداری مرکز آموزش در آنجا رسیدگی و بررسی می شود.
سالن نساجی:
سالن در ساختمان شماره 2 مرکز قرار گرفته است. در بدو ورود به سالن در سمت چپ یک دستگاه چله پیچی بخشی قرار گرفته که تقریبا نیمی از فضای سالن را به خود اختصاص داده است. و در سمت راست سالن دو اتاق یکی برای انبار و دیگری به منظور رختکن مورد استفاده قرار می گیرد. در کنار دستگاه چله پیچی، دستگاههای بافندگی قرار دارند.
شکل 2-2 محل قرارگیری ماشین آلات درسالن نساجی
ماشین آلات:
یک ماشین چله پیچی بخشی یا غیرمستقیم در کارگاه آموزشی نساجی وجود دارد که سازنده آن شرکت ایرانی خیبر مهریز می باشد ظرفیت قفسه این دستگاه 420 بوبین می باشد و عرض درام cm250وسرعت تولید و زاویه شیب درام در میزان و حجم تولید متغییر می باشد.
یک ماشین بافندگی پروژکتایل در سالن وجود دارد که ساخت کشور سویس می باشد و سازنده آن شرکت سولزر-روتی است؛عرض دستگاه cm190 می باشد و سیستم پودگذاری ماشین پروژکتایل است و سیستم تشکیل دهنده آن دابی می باشد و مدل آن D7200 P
می باشد. یک ماشین بافندگی ماکویی، یک ماشین راپیری، یک دستگاه تشکیل دهنده ژاکارد
( کله) و چند دستگاه دیگر که مورد استفاده قرار نمی گیرند در سالن وجود دارند.
آشنایی با مراحل تولید:
تهیه مواد اولیه
ریسندگی
مقدمات بافندگی
بافندگی
رنگرزی و چاپ و تکمیل
1. تهیه مواد اولیه
الیاف مواد اولیه کارخانجات ریسندگی هستند. بنا به تعریف، یک لیف جسمی است که طو آن حداقل صد مرتبه بیشتر از ضخامتش باشد، به علاوه سطح مقطع آن کوچک و انعطاف پذیر باشد. جهت مولکولی الیاف باید به موازات طول آن ها باشد.
الیافی که در صنایع نساجی به کار می روند باید خصوصیات زیر را نیز دارا باشند:
الف) طول آن ها حداقل 1000 مرتبه بیشتر از ضخامت آن ها باشد.
ب) طول الیافی که در سیستم های متداول ریسندگی مورد استفاده قرار می گیرند باید بیش از 5/0 اینچ باشد.
طبقه بندی الیاف نساجی:
الیاف نساجی دارای خواص مختلفی هستند که به طور کلی در دو طبقه خواص فیزیکی و خواص شیمیایی به قرار زیر تقسیم شده است:
A- خواص فیزیکی:
الف. شکل هندسی الیاف: طول( مقدار متوسط، توزیع)- سطح مقطع( مقدار متوسط، توزیع، شکل- موج( فرکانس، شکل موج).
ب. خواص الیاف: چگالی( ضلعی- حجمی) – خواص حرارتی( نقطه ذوب، تغییر حالت انتقال حرارت)- خواص نوری( ضریب شکست نور در جهات مختلف، براقیت، رنگ) خواص الکتریکی( عایق بودن، ظرفیت الکتریکی( ثابت دی الکتریک))-خواص سطحی(زبری ونرمی،اصطکاک)- خواص مکانیکی( نیروی کشش، نیروی تراکم و نیروی خمشی، نیروی پیچش و نیروی جانبی).
B- خواص شیمیایی:
عکس العمل در برابر( اسیدها، بازها، اکسیداسیون، احیا، حرارات)، خاصیت جذب( رطوبت، رنگ، تغییر حجم در اثر جذب آب، تورم) .
ریسندگی:
تکنیک و عملیاتی که در آن الیاف به صورت یک رشته ممتد( نخ) تبدیل شده که این رشته خواص مطلوب نساجی را دارا می باشد. سیستم های ریسندگی به دو صورت ریسندگی الیاف بلند و ریسندگی الیاف کوتاه تقسیم بندی می شوند. که هر دو گونه ریسندگی خود به شعب دیگر قابل تقسیم هستند.
ریسندگی الیاف بلند:
فاستونی
نیمه فاستونی
پشمی
ریسندگی الیاف کوتاه یا پنبه ای:
با شانه
بی شانه
open –end
امروزه صنعت ریسندگی براساس مراحل اولیه یعنی کشش و تابیدن الیاف و پیچیدن نخ استوار است. طی قرون متمادی اختراعات متعددی موجبات تسهیل و تسریع ریسندگی براساس همین سه اصل اولیه را فراهم نموده اند.
3. مقدمات بافندگی
کلیه علمیاتی است که بعد از عمل ریسندگی نخ و قبل از تبدیل آن به پارچه بر روی نخ انجام
می شود، تا آماده بافت گردد.
به طور کلی عملیات بافندگی به دلایل زیر انجام می شود:
نظارت نخ
رعایت اقتصاد در مورد هزینه حمل و نقل
تهیه بسته های نخ یک شکل و یک اندازه و استاندارد
تهیه بسته های نخ مناسب برای مصرف در مراحل بعدی قسمت بافندگی عملیات مقدمات بافندگی شامل دو مرحله است:
مقدمات نخ تار
مقدمات نخ پود
مقدمات نخ تار:
مراحل مقدمات نخ تار به شرح زیر است:
الف. بوبین پیچی
ب. چله پیچی
ج. آهارزنی
د. نخ کشی
الف. بوبین پیچی
منظور اصلی این ماشین که در سالن ریسندگی قرار دارد باز کردن نخ از روی ماسوره و پیچیدن ان روی یک بسته بزرگتر و نظارت بر کیفیت نخ می باشد. این ماشین محل های نازک و ضخیم و گروه های نامناسب نخ را حذف می کند و یک نخ یکنواخت را برای مرحله چله کشی آماده
می کند.
بیشترین حجم نخی که به کارخانه های بافندگی داده می شود به شکل ماسوره های کوچکی است که حدودا 100 گرم وزن دارد به جز نخ حاصل ازماشین های چرخانه ای، چنانچه بخواهیم این ماسوره ها را مستقیما در عمل چله پیچی به کار بریم با دشواری هایی روبه رو خواهیم شد که عملا انجام کار را ناممکن می سازد چون توقف ماشین چله پیچی زیاد است و کیفیت چله حاصله و در نتیجه پارچه تولیدی پایین خواهد بود بنابراین بوبین پیچی نخ و تبدیل این ماسوره های کوچک به بسته های بزرگتر ضروری است به علاوه نخ، عیوب گوناگونی دارد که در این مرحله تولید می تواند به طور موثر حذف گردد.
عمل بوبین پیچی بایستی با شرایط زیر تطبیق داشته باشد:
الف. خواص فیزیکی و مکانیکی نخ نباید صدمه ببیند.
ب. کشش وارده به نخ باید به طور ثابت حفظ شود و در تمام بوبین یک، باشد.
ج. طول نخ روی بوبین ها باید حتی المقدور یکسان باشد.
د. سر نخ ها بایستی با گره های محکم و مناسب به هم متصل شده باشند.
قسمت های اصلی یک ماشین بوبین پیچی عبارتند از:
قفسه برای قرار دادن بسته نخ
وسیله کشش
تمیز کننده نخ با گره گیر
مکانیزم حرکت دهنده نخ از یک طرف به طرف دیگر بسته
دوک یا غلطک جهت چرخاندن بسته نخ
وسیله متوقف کننده بسته نخ هنگام پاره شدن
نخ از قفسه حاصل ماسوره که در پایین دستگاه قرار دارد گرفته شده از وسط راهنمای بازشونده سیمی و سپس از وسیله کشیدگی عبور داده می شود. زیرا اهرم توقف، روی سیم راهنما و وسط شکاف راهنمای نخ عبور کرده بر روی بوبین چرخنده می پیچد، راهنمای نخ روی یک صفحه نوسان کننده قرار گرفته که بزرگ شدن بوبین نخ به عقب کشیده می شود. حرکت رفت و برگشت آن توسط مکانیزم تراورس انجام می گیرد.
شکل 3-1 بوبین پیچی
مقدار کشش روی نخ:
کشش استاندارد بر نخ 5/0 گرم بر تکس می باشد، معمولا پاره نودن نخ در نقاط نازک و ضخیم در اثر زیاد کشیدگی روی نخ بیش از حد لزوم مورد نظر نیست. زیرا کشیدگی بیش از حد لازم نقاط قویتر نخ را سست نموده، سبب ازدیاد پاره شدن نخ در عمل چله پیچی و بافندگی می گردد.
محاسبات :
: سرعت دورانی الکترو موتور
: قطر پولی الکتروموتور
: سرعت دورانی درام
: قطر پولی درام
= طول نخ پیچیده شده در دقیقه بر حسب متر یا سرعت سطحی
: سرعت دورانی درام
v: قطر درام
w : سرعت پیچش در دقیقه
w : سرعت پیچش در دقیقه
d: قطر درام
n : دور درام
L: طول درام
یک کارگر 50 دوک یک ماشین پیچی اتومات را اداره می کند. چنانچه سرعت درام پیچش 320 دور در دقیقه و قطر درام پیچش 10 سانتی متر و نخ مصرفی 32 متر یک راندمان دستگاه 75%
می باشد تولید این کارگر در یک شیفت 8 ساعته را حساب کنید ( طول درام 25 سانتی می باشد).
=تولید
مقدار تولید ماشین بوبین پیچ در 8 ساعت 56520 کیلوگرم می باشد.
چندلاکشی و چندلا تابی
برای تولید برخی از پارچه های مصارف خانگی یا سنتی مانند توری- پوپلین ، بارانی، نمدی، تسمه ها و همین نخهای دو رنگی و سایر کالاهای نساجی، نخ محکم و یکنواخت خاصی مورد نیاز است. برای این مصارف به تابندگی نخ نیاز است. نخ تابیده، از نخ دولاتابی دو یا چند نخ یک لا، تهیه می شود.
نخ تابیده در مقایسه با نخ یک لای با چگالی برابر از استحکام و یکنواختی بیشتری برخوردار است و سطح آن نیز صافتر است. چون نخهای یک لا به یکدیگر فشرده شده اند. اتصال بین الیاف مجزا کمتر است و هنگام گسیختگی نخ تعداد الیاف بیشتری با هم پاره می شود. یکنواختی در اثر چندلاکنی دویا چند نخ، روی هم قرار گرفتن محل های ضخیم و نازک نخهای تابیده بهبود
می یابد. معمولا نخ های مشابه به هم تابیده می شوند به طوری که جهت تاب در خلاف تاب نخ یک لا است و این کار ساختار یکنواختری به نخ می دهد. برای آن که حالت های تزیینی نظیر حلقه، حلزونی، گره مانند و غیره به دست آید. باید یک لا از نخ های تابیده نسبت به دیگری طول بیشتری داشته باشد. دولاتابی نخ پس از مراحل مقدماتی ماشین های تابندگی انجام می شود.
4- چله پيچي
منظور از چله پيچي عبارت است از پيچيدن تعداد معيني از نخ تار با ملول مشخص به صورت موازي روي نورد چله يا نورد بافندگي. در عمل چله پيچي، نخ از روي بوبين هاي بوبين پيچي و يا بوبين هاي حاصل از قسمت دولا تناب باز شده و پس از عبور از قسمتهاي كشش دهنده و شانه و غيره بر روي نورد مخصوص چله پيچي يا اسنو بافندگي به طور موازي به صورت يك صفحه پيچيده مي شود عمل چله پيچي ممكن است به سه روش زير انجام شود:
الف) چله پيچي مستقيم Direct warping
ب) چله پيچي بندي (بخشي) Section warping
ج) چله پيچي روي نورد بخشي Section beam warping
در چله پيچي مستقيم تعداد مشخص از نخ روي نورد چله پيچيده مي شود كه بعدا تعدادي از اين نوردها پشت ماشين آهار قرار گرفته، پس از آهار دادن روي نورد مخصوص بافندگي به نام اسنو بافندگي پيچيده مي شود.
در چله پيچي بخشي، ابتدا تعداد معين از نخ تار به صورت يك نوار روي يك نورد بزرگ شيبدار پيچيده مي شود سپس از روي اين نورد تعداد معين از نوارها (بخشها) بسته به خصوصيات پارچه توليدي بازشده و روي اسنو مخصوص بافندگي پيچيده مي شود اين سيستم چله پيچي غالبا براي نخهاي رنگي و دولا مورد استفاده قرار مي گيرد.
در نورد پيچي بخشي، تعداد معيني از نخ تار روي نوردهاي كوچك (بيم بخشي) ، پيچيده شده سپس با نوردها مستقميا پشت قفسه ماشين بافندگي قرار مي گيرند يا اينكه روي اسنو بافندگي برگردان مي شوند اين سيستم چله پيچي غالبا براي نخ هاي فيلامنت به كار برده مي شود.
بسته به نوع بوبين مصرفي و قفسه ماشين چله پيچي در سيستم چله پيچي وجود دارد يكي سيستم منقطع و ديگري سيستم مداوم. در سيستم منقطع بوبين ها پس از اينكه يك مجموعه چله پيچيده شد و به انتها رسيدند ته بوبين ها از روي قفسه برداشته شده و بوبين هاي جديد جايگزين مي گردند در اين سيستم موقع تعويض بوبين، ماشين چله پيچي متوقف مي گردد در سيستم مداوم ماشين چله پيچي يكسره كار مي كند. و هر بوبين كه تمام شد بوبين جدي به آن گره زده مي شود. هنگام عمليات چله پيچي كليه نخ هاي تار بايد تحت يك كشش ثابت و يكنواخت قرار گيرند.نورد چله بايد كاملا استوانه اي و يكنواخت بوده، دانسيته آن در تمام نقاط يكسان باشد تمام نوردهاي يك مجموعه كه با يك نوع نخ مشخصات يكسان تهيه شده اند و در مخاشين آهار با هم كار مي كنند بايد كاملا از نظر تنش نخ و دانسيته يكسان و يكنواخت باشند.
هنگام چله پيچي بايد كاملا مطمئن بود كه چله هاي تهيه شده براي يك مجموعه آهار داراي طول يكسان و خواص فيزيكي و مكانيكي است.
ماشين هاي چله پيچي كارخانه بافندگي سازمان فنی وحرفه ای از نوع چله پيچي بخشي مي باشد.
ماشين هاي چله پيچي بخشي به طور كلي از سه قسمت زير تشكيل مي شوند:
الف) قفسه
ب) درام شيبدار
ج) قسمت نوردپيچ
قفسه (creel)
بوبين هاي نخ در قفسه قرار مي گيرند. تعداد آنها بسته به خصوصيات پارچه توليدي و ظرفيت قفسه، بايد قبلا تعيين شود. ظرفيت قفسه بوبين پيچي بين 400 تا 1000 بوبين است هنگام تعيين اندازه قفسه بايد وزن نخ روي هر بسته، فضاي قابل استفاده جهت قفسه و تعداد نوردهاي لازم براي ماشين آها را در نظر گرفت.
قفسه يك رديفه: (single End)
عبارت است از قاب ثابت كه گنجايش تعداد معيني بسته نخ دارد طول نخ روي هر بسته به اندازه اي است كه با آن بتوان يم سري نورد كه براي يك اسنو بافندگي لازم است پيچيد. پس از پايان عمل چله پيچي، بوبين ها همگي تقريبا تمام شده و مقدار كمي نخ روي آنها باقي مي ماند كه بايستي آنها را از روي قفسه برداشت و بوبين پر را جايگزين آن نمود. در اين مورد تغيير قابل ملاحظه اي در كشيدگي نخها مشاهده مي شود چون بعضي از نخها بايد از مسافت بيشتري كشيده شوند و از دو يا سه سري راهنما عبور نمايند كه در نتيجه كشيدگي آنها افزايش خواهد يافت، با عبور دادن نخها از وسط وسيله كشيدگي قبل از پيچيدن مي توان از اختلاف كشيدگي جلوگيري نمود.
قسمت جلو ماشين (Head stock)
قسمت پيچش نورد چله دستگاه نسبتا ساده بوده، شامل يك شانه متحرك و پايه نورد، غلطك پيچش نورد و يك ترمز خيلي قوي است تا بتواند به مجرد پاره شدن نخ بدون اينكه سرنخ پاره ده به دور نورد چله پيچيده شود دستگاه را متوقف سازد.
در اين نوع ماشين نورد چله در تماس با غلطك پيچش با سرعت خطي ثابت مي چرخد فشار بين نورد چله و غلطك محرك بايد به اندازه اي باشد كه هيچ گونه لغزشي بين آنها به وجود نيايد لغزش اصولا درموقع سرعت گرفتن و يا توقف به وجود مي آيد. براي نخهاي ريسيده شده مي توان از سيستم فوق الذكر استفاده نمو وليكن درمورد نخهاي فيلامنتي بايد خود غلطك چله مستقيما با دور متغير حركت كند بطوري كه سرعت سطحي آن ثابت بماند.
شكل 4-1 درام
قسمت توقف الكتريكي (stop motion)
ورقه هاي (سيم هاي) فلزي آويخته اي در سر قفسه وجود دارند كه قسمتي از دستگاه توقف الكتريكي ماشين را تشكيل مي دهند هر نخ از وسط يكي از اين ورقه ها عبور مي كند و به مجرد پاره شدن يا شل شدن نخ دراش سنگيني وزن ورقه فلزي و قرار گرفتن آن بر روي ميله فلزي كه به جريان برق متصل است مدار الكتريكي بسته شده و در اثر به كار افتادن قطعه الكتريكي و مغناطيسي فنري آزاد مي شود كه به عنوان يك ترمز به كار رفته است و در نتيجه ماشين فورا متوقف مي گردد در اين حال بقيه ورقه هاي فلزي بدون تماس با ميله راهنماشيان روي نخها قرار گرته، در اثر سنگيني آنها از هر گونه شل افتادگي نخها و حلقه شدن آنها جلوگيري مي شود پس از آن كه ماشين مجددا ه كار افتاد آنها در وضعيت عادي قرار خواهند گرفت.
آويختگي ورقه هاي فلز از وارد شدن كشش زياد به نخها در هنگام به كارافتادن ماشين كه خود يكي از علل پارگي زياد نخها است مي كاهد وسيله توقفي كه روي ماشين چله پيچي به كار مي رود بايد پس از پاره شدن نخ در مدت 3 تا 5 ثانيه ماشين را متوقف سازد.
شانه
شانه اي كه در ماشين چله پيچي به كار برده مي شود عبارت است از تعدادي سوزن كه به طور منظم و خطي در يك پايه قرار گرفته اند سوزن ها از جنس فولاد سخت هستند كه آبكاري شده اند پايه شانه ها از جنس آلومينيومي، چوبي و يا پلي آميد 610 ساخته شده اند اين شانه روي پايه محركي قرار گرفته اند تا بتوانند نخها را در عرض چله به طور يكنواخت پخش نمايند.
كيفيت كار چله پيچي
براي ماشين چله پيچي خوب كار كند بايد مقررات زير را رعايت نمود:
الف) قسمت چله پيچي بايد در مجاورت قسمت بافندگي بوده و مسئولين اين قسمت پيوسته با مسئولين قسمت بافندگي در تماس باشند.
ب) بوبين هاي ذخيره قسمت چله پيچي بايد 8 تا 12 ساعت قبل از كار در سالن چله پيچي آماده مي باشد.
ج) بوبين ها بايد روي گاريهاي مخصوص چله پيچي قرارگرفته و نوردهاي چله پرشده نيز توسط تراكهاي مخصوص حمل و نقل گردند.
د) جهت پيچيدن چله جديد با تعداد سرنخ جديد بايد كارگر چله پيچي تعداد بوبين هاي روي قفسه را بررسي نموده و با تعداد سرنخ چله جديدهماهنگ نمايد همچنين مشخصات نخ چله جديد را كنترل مايد.
ه) چنانچه در كارخانه اي چند دستگاه چله پيچي وجود دارد و چند نوع مختلف صرف مي شود بهتر است هر دستگاه چله پيچي با يك نوع نخ به طور ثابت كاركند.
و) نخ بايد به طور يكنواخت در عرض چله روي نورد پيچيده شود و دانسيته چله پيچيده شده در تمام نقاط چله كاملا يكسان و يكنواخت باشد.
ز) هنگام چله پيچي از به كار بردن بوبين هاي خراب، نخ خراب، شانه معيوب، نوردهاي زخمي، فلانژهاي زخمي و تابدار و همچنين كارگر تازه كار و نيمه ماهر پرهيز شود.
ح) چنانچه دستگاه مجهز به وسيله توقف (stop motion) و لامپ هاي خيردهنده است بايد مراقبت نمايند كه اين سيستم درست كاركند و تمام لامپها نيز سالم باشند چنانچه لامپي سوخته است بايد بلافاصله تعويض گردد.
ط) روطبت نسبي چله پيچي بايد 70- 65 درصد و درجه حرارات بين 23 تا 25 درجه سانتي گراد باشد.
ي) نوردهاي خالي چله بايد قبل از كار وزن گرديده، وزن دقيق آن روي نورد در يك محل مشخص نوشته شود.
تعمير و نگهداري ماشين چله پيچي:
رسيدگي و سرويس ماشين هاي چله پيچي شامل كارهاي بادزني، تميز كاري، روغن كاري، گريس كاري، كنترل و بازديد قفسه چله، سرويس هاي روزانه، هفتگي، ماهانه و ساليانه طبق دستورالعمل شركت سازنده است.
ماشين چله پيچي بايد 2 تا 3 مرتبه در هر شيفت بادگيري شود، همچنين موقع تعويض بوبين ماشين چله پيبچي هفته اي يك مرتبه بطور كامل بايد تميزكاري گردد معمولا اين عمل در شيفت آخر قبل از تعطيلي هفته انجام مي شود يا در مورد كارخانه هايي كه در تمام ايام هفته بطور كامل و مداوم كار مي كنند عمل تميزكاري توسط يك تيم تميزكاري طبق برنامه از قبل تنظيم شده هفته اي يك مرتبه انجام شود. در هنگام بادگيري بايد از قسمتهاي بالاي قفسه شروع نمود ضمنا پس از عمل بادگيري دقت نمايند تا چنانچه قطعاتي از ماشين روي زمين افتاده يا به اطراف پرت شده درجاي خود نصب گردد سپس سطح زمين و اطراف ماشين جاروب گرديده و آشغال آن در ظروف مخصوص جمع آوري گردد براي تميزكاري و روغن كاري قسمتهاي داخلي ماشين، بايد ابتدا دستگاه متوقف گردد سويچ اصلي ماشين و نخ روي ماشين قطع گردد نورد چله برداشته شود، سپس درهاي ماشين بازگرديده، كليه قسمتهاي ماشين به طور كامل با بروس و پارچه تميز گردد. دنده ها و زنجيرهاي ماشين تميز گرديده و يا گازوئيل شسته و خشك شود و سپس روغن كاري انجام گيرد محل هاي مخصوص گريس كاري بايد با گريس مخصوصي كه در كاتالوگ سازنده مشخص نموده بادقت گريس كاري شود وسائل و لوازم برقي طبق دستورالعمل كاتالوگ و توسط كارگران برقي تميزكابري و مرمت گردد.
قسمت كشش دهنده و راهنماي نخ با پارچه مرطوب تميزكاري شود و چنانچ لازم بود با آب گرم شسته و خشك شود در آغاز كار هر شيفت ماشين چله پيچي بايد سر ماشين (مسئول قسمت) كنترل شود، قسمتهاي كنتور، ترمزها، نخ مصرفي، تعداد بوبين نخ روي قفسه، قسمت كشش دهنده، قسمت توقف اتومات و غيره مورد بازديد قرار گرفته و با هر نوع اشكالي كه مواجه شد آن را گزارش نمايد. در پايان هر شيفت بايد كارگر پاي ماشين، دستگاه را يا به كارگر شيفت بعد يا به مسئول قسمت تحويل دهد.
5- نخ کشی
برای تولید پارچه بر روی ماشین بافندگی لازم است طرح بافت پارچه، نوع نخ کشی از میل
میلک های وردهای ماشین بافندگی و همچنین طریقه فرمان به وردها توسط نقشه ضربه به صورت یک مجموعه بر روی کاغذ نقشه ترسیم شود. این سه جز کاملا با یکدیگر در ارتباط هستند، به طوریکه با شناخت یک جزء اجزا دیگر را می توان مشخص نمود.
نخ کشی یا چله کشی
نخ های تار وقتی که روی ماشین بافندگی قرار می گیرند باید از داخل لامل ها، میل میلکهای وردها و شانه طبق طرحهای مخصوص رد شوند. در حالی که کلیه مشخصات چله جدید از نظر نوع نخ ، تعداد سرنخ، طرح بافت و تراکم تار با چله قدیمی که روی ماشین بافندگی بوده است یکسان باشند می توان توسط ماشین گره زنی این دو چله را به هم گره زد و نیازی به نخ کشی مجدد نیست. عمل نخ کشی را می توان به صورت غیراتوماتیک توسط دو نفر انجام داد. بدین ترتیب که کارگر کمکی پشت دستگاه زیرنخهای تار می نشیند و از یک طرف چله تک تک
نخ ها را به ترتیب روی قلابی که به دست کارگر چله کش یا طراح که در دو طرف مقابل وردها قرار دارد و قلاب را طبق چله کشی از داخل میل میلک رد می شود. محل نخ کشی از کلیه میل میلک ها طبق نقشه چله کش باید رد شود. سپس توسط همین دو نفر عمل عبور دادن نخهای تار از شانه بافندگی انجام می شود. تعداد نخی که از شانه بافندگی عبور می کند بستگی به تراکم نخ تار، شانه بافندگی و نوع طرح بافت دارد.
امروزه این اعمال کلا توسط ماشین و به طور اتوماتیک انجام می شود. منظور از نخ کشی تعیین تعداد حداقل وردها و میل میلک ها مورد نیاز برای بافت و هم چنین چگونگی تقسیم نخ های تار بر روی میل میلک وردهای ماشین بافندگی می باشد. حداقل ورد مورد نیاز بافت برابر است با تعداد حرکت های متفاوتی که در نخ های تاریک راپورت بافت وجود دارد. به عبارت دیگر برای هر نخ تار راپورت بافت که بافتی متفاوت از دیگر نخ های تار دارد، یک ورد جداگانه به کار
می رود. به طور مثال برای بافت طرح تافته بادو نخ تار در راپورت بافت، حداقل به دو ورد نیاز است. در صورتی که این پارچه دارای 1000 نخ تار باشد می بایست از میل میلک های هر ورد 500 نخ تار عبور داده شود.
لازم به توضیح است که وقتی تراکم نخ های تار زیاد است، به منظور جلوگیری از سنگین شدن وردها و همچنین ممانعت از پارگی نخهای تار که به دلیل نزدیک بودن بیش از حد میل میلک ها اتفاق می افتد، می بایست تعداد بیشتری ورد مورد استفاده قرار گیرد. به عبارت دیگر نخهای تاری که در راپورت حرکت یکسان دارند و دارای یک بافت می باشند از 2 یا 3 و حتی 4 ورد مختلف کشیده شوند.
روشهای متعادل نخ کشش به شرح زیر است:
نخ کشی ساده یا مستقیم
نخ کشی جناغی( زیکزاگ)
نخ کشی جهشی
نخ کشی چند دستگاهی
نخ کشی ترکیبی
نخ کشی مستقیم( ساده یا ردیف)
در این نوع نخ کش نخ های تار به ترتیب از چپ به راست و یا از راست به چپ در امتداد خط میانی(z، ویار s) به ترتیب از ورد اول تا آخر و با بالعکس نخ کشی می شوند. در این سیستم تعداد وردهای مورد نیاز برابر با تعداد نخ راپورت تاری است. اولین نخ تار از داخل اولین میل میلک ورد اول، دومین نخ تار از داخل اولین میل میلک ورد دوم عبور داده می شود و به همین ترتیب تا آخرین نخ تار راپورت نخ کش انجام می شود. این نوع نخ کشی در مواردی استفاده می شود که تعدادورداز 10 عدد تجاوز نکند.
شكل 5-1 نخ کشی مستقیم
نخ کشی جهشی
در این نوع نخ کش ترتیب نخ های تار از یک ورد به ورد دیگر جهشی صورت می گیرد این جهش ممکن است از قاعده معینی پیرو ی کند و یا اینکه بی قاعده باشند. از این سیستم در مواقعی که تعداد نخ های تار زیاد و تراکم تاری زیاد باشد استفاده می شود.
شكل 5-2 نخ کشی جهشی
نخ کشی چند دستگاهی
مجموعه وردها به دو یا چند گروه تقسیم می شوند. تعداد وردهای دستگاهها ممکن است یکسان و یا متفاوت باشد. پس از مشخص شدن تعداد دستگاهها، نخ های تار به صورت تکی یا گروهی با یک نوع نخ کش و یا نوع نخ کش های متفاوت از دستگاهها نخ کشی می شوند. این نوع نخ کش معمولا برای بافتهای دوبل، دورو، مخمل بافی و برای بافت هایی که از چند اسنوتار و چند بافت با کشش های مختلف استفاده می شود.
نخ کش جناغی
این نوع نخ کش در بافت های قرینه مانند بافتهای جناغی، لوزی و... به کار می رود با توجه به نوع بافت، نوع نخ کشی مشخص می شود. در نخ کشی جناغی ممکن است نخ های تار به صورت 7 و یا 8 نخ کشی شوند.
شكل 5-3 نخ کش جناغی
5.نخ کشی ترکیبی:
چنانچه طرح بافت مورد نظر ترکیبی از چند بافت مختلف باشد، نخ کشی طرح نیز می بایست ترکیبی از نخ کشی های مناسب هر نوع بافت باشد. یکی از خصوصیات این طریقه نخ کش کاهش یافتن تعداد وردهاست و برای بافت های کرپ به کار برده می شود.
شكل 5-4 نخ کشی ترکیبی
محاسبات مربوط به شانه:
شانه در ماشین بافندگی فاصله بین نخ های تاررا مشخص می کند شانه های معمولی که در بافندگی مصرف می شوند معمولا از تیغه های استیل ساخته شده اند که در دو طرف آنها باندپیچی شده و ممکن است از نوع قیری یا فلزی باشند. ضخامت تیغه های فلزی و فاصله بین آنها تراکم تار در پارچه را مشخص می کند. ( هم چنین تعداد سرنخ در یک دندانه شانه).
از دو سیستم شماره گذاری برای شانه استفاده می شود.
تعداددندانه در واحد طول شانه
شكل 5-5 نمره گذاري شانه
تعداد گروههای دندانه در طول مشخصی از شانه
شكل 5-6 نمره گذاري شانه
مثال: یک شانه نمره s72 براد فورد دارای 72 گروه 20 دندانه ای در 36 اینچ شانه است. بنابراین در طول 36 اینچ شانه 1440 دندانه وجود دارد.
6- بافندگی
بافندگی، تکنیکی است که توسط آن می توان یک سطح بافته شده، ایجاد کرد. قبل از اینکه به عملیات یک سیکل بافندگی پرداخته شود درباره اجزا مختلف ماشین صحبت می کنیم.