گزارش کارآموزی سرویس و نگهداری ماشین های راه و ترابری در اداره راه و ترابری شهرستان ایذه

مقدمه

از زمان بشر اولیه تا کنون انسان همواره سعی داشته تا با ابداع و بکار گرفتن آلات مکانیکی عوارض سطح زمین را به طریقی تغییر دهد تا نیاز های او را رفع نماید.

وسایل ابتدایی که توسط بشر اولیه در ساختن کلیه ها و سر پناه ها مورد استفاده قرار می گرفت با گذشت زمان به ماشین آلات پیچیده و عظیمی تبدیل شده است که در شاهراهها و راهها و آسمان خراشها بکار می رود و قسمت بزرگی از آن در عملیات راهسازی و راهداری مورد استفاده قرار می گیرد. بدون تردید ماشین آلاتی که در آینده مورد استفاده قرار خواهند گرفت از حیس ظرفیت و قدرت کاربردی با ماشین آلات امروزی قابل مقایسه نخواهند بود.

امروزه ماشین آلات جزء کالاهای سرمایه ای بزرگی منظور می گردد. و از اهمیت ویژه ای برخوردار است. لذا در صنعت ماشین آلات با دارا بودن یک سیستم عمومی سرویس و نگهداری و پیشگیری و با یک برنامه مدرن نه فقط برای حفظ قدرت کارایی و دقت در عملکرد آن ها بلکه به منظور کاهش هزینه های مختلف ماشین آلات از جمله هزینه ی تعمیرات و افزایش عمر مفید واقع می گردد. که اساس این سیستم علاوه بر نگهداری روزانه ارائه برنامه بازرسی منظم و انجام سرویس های برنامه ریزی شده که در فواصل زمانی معین برای هر دستگاه و یا مکانیز می باشد.

البته طول فواصل زمانی طرح ریزی شده بستگی به مشخصات ویژه این قبیل دستگاه ها و شرایط عملکرد کاری آنها دارد.  که هدف از وجود این سیستم عبارتند از :

الف: نگهداری دستگاه در وضعیتی که کارایی معمولی آن را تضمین نماید.

ب: جلوگیری از کار افتادگی اتفاقی ماشین آلات

به منظور کاهش فرسودگی و افزایش طول عمر ماشین آلات توجه کارکنان هر موسسه ای به سرویس ها ی دوره ای و روزانه ای را طلب می نماید. تجربه نشان می دهد که قصور در رعایت استانداردهای عملی به خصوص در امور سرویس های منظم سبب افزایش فرسودگی و نیز از کار افتادن قطعات ویژه و ایجاد حوادث می گردد. بنا بر این نگهداری مرتب و رفع معایت از طریق تعمیرات به موقع از ایجاد این گونه حوادث جلوگیری می نماید اقدامات پیشگیری نوبه ای که در برنامه سرویس و نگهداری گنجانده می شوند شامل موضوعات:

الف: تمیز نگهداشتن دستگاه و قطعاتی که به هنگام کار در گرد و غبار در معرض فرسودگی شدید قرار دارند.

ب: تعویض روغن ها و صافی های مربوطه در فواصل زمانی معین

ج: کنترل بر وسایل اندازه گیری دقیق و حساس دستگاه

د: بازرسی از تجهیزات دستگاه به منظور انجام تعمیرات جزئی و یا اساسی

ه : انجام تعمیرات با برنامه

 بمنظور روشن شدن اهمیت بیشتر سرویس و نگهداری اطلاعات و آمار زیر فقط جهت آگاهی ارائه می گردد.

 یک اتومبیل ساده را بیش از سیزده هزار قطعه تشکیل می دهد که حدود 1500 جزء آن با یکدیگر سنکرون هستند تا حرکت را ایجاد نمایند.

 در بعضی از این قطعات تلرانس در حدود 001/ میلیمتر می باشد حدود 60 نوع مواد اولیه در ساختن خود رو بکار گرفته شده از جمله نیکل ، فولاد ، چوب ، نایلون ...

عمر مفید متوسط یک ماشین را می توان حدود هشت سال در نظر گرفت که البته با سرویس و نگهداری می توان عمر آن را افزایش داد.

 در موتور خودرو درجه حرارت تا حدود 700 درجه سانتیگراد می رسد که این گرما حدود 4/1 به حرکت تبدیل می شود.

 در یک موتور بیش از 120 قطعه متحرک وجود دارد که  باید روغنکاری گردد تا با سهولت کاری خوب و راندمان بالا کار کند.

بنابراین با توجه به اطلاعات و آمار فوق به روشنی مشخص می گردد که اگر ما بخواهیم دستگاهی آماده و با کار آبی بالا داشته باشیم باید برنامه ای دقیق و حساب شده برای سرویس و نگهداری داشته باشیم.

 ما در این جزوه سعی داریم تا با نشان دادن اهمیت سرویس و نگهداری و نیز تاثیر آن بر روی قطعات مختلف و ارائه برنامه ای عمومی جهت رویس و نگهداری گامی در جهت سرویس و نگهداری دستگاه ها برداشته شود.

انشاء الله

فصل اول :

آشنایی با مکان کارآموزی

تاریخچه

واحد ماشین آلات

تاریخچه

اداره راه و ترابری شهرستان ایذه رسماً در سال 1351 تحت عنوان راهدارخانه ایذه کار خود را با سه یا چهار نیرو آغاز نمود، که قبل از آن امور راهداری توسط شرکت پل تبریز که حدود دو سال از سال 49 تا سال 51 در شهر ایذه مستقر بوده و به فعالیت خود ادامه داد، انجام می گرفت که راهدارخانه ایذه تحت حمایت راهداری شهر اهواز که از راهدارهای مهم جنوب کشور بود و زیر نظر وزارت طرق شواره (وزارت راه و ترابری) به فعالیت می پرداخت، قرار گرفته بود.

حوزه ی استحفاظی راه و ترابری شهرستان ایذه از سمت ایذه به استان چهار محال بختیاری تا اولین تونل نزدیک سد کارون 4 (لپر شیران) از طرف ایذه مسجدسلیمان دهستان مرغاب (روستای کمبو بردزرد) و از سمت ایذه به شهرستان باغملک، بارانگرد (روستای شهید زندی فر) می باشد.

در سال 85 نیروی انسانی اداره حدود 75 نفر می باشند که بصورت رسمی، قراردادی و روزمزد مشغول بکارند که بیشتر این افراد در بخش ماشین آلات مشغولند.

واحد ماشین آلات

واحد ماشین آلات که بخش عمده کارهای اجرایی شامل کل عملیات راهداری و نگهداری را پشتیبانی را تامین می کند و بطور کلی به چند شعبه منجمله شعبه مکانیکی، برق و باطری، آهنگری، سرویس کاری، انبار فنی، پنچرگیری و سوخت رسانی تقسیم می شود که هر کدام از اینها به تناسب نوع شغل فعالیت می نمایند.

لیست ماشین آلات فعال اداره راه و ترابری ایذه به شرح ذیل می باشند.

1 دو دستگاه بولدوزر کوماتسو D155

2 بولدوزر کوماتسو D85

3 بولدوزر کاترپیلار

4 گریدر کاترپیلار

5 گریدر میتسوبیشی

6 دو دستگاه لودر W90

7 لودر W95

8 دو دستگاه غلطک هپکو

9 بنز آبپاش مایلر ده چرخ

10 چهار دستگاه بنز کمپرسی ده چرخ

11 بنز کمپرسی ده تن

12 بنز کمپرسی تک 19 21

13 بنز کمپرسی تانکر سوخت 911

14 مینی بوس بنز 17 نفره

15 دو دستگاه تویوتا لندکروز

16 تویوتا لندکروز وانت

17 تویوتا دو کابین

18 میتسوبیشی دو کابین

19 پیکاپ دو کابین

20 بیل مکانیکی

لازم به ذکر است واحدهای استیجاری اداره راه به شرح ذیل می باشند :

1 دو دستگاه پراید 

2 یک دستگاه پژو 405

3 یک دستگاه پژو 206

4 یک دستگاه پیکان

فصل دوم

بخش اول _سرویس و نگهداری

سرویس و نگهداری یعنی:

1-باز دید های به موقع

2- کنترل با دقت

3- سرویس و آچار کشی

4- تعویض کلیه روغن ها طبق استاندارد کارخانه سازنده در موقعیت های مختلف جغرافیایی

5- ستفاده مناسب از امکانات موجود در مناطق گوناگون

6- طریقه رانندگی صحیح نسبت به جاده

7- رفع به موقع معایبی که در بازدید های روزانه ، هفتگی و ... مشاهده می شود.

یکی از مهمترین قسمت در واحد ماشین آلات شرکت جهاد توسعه ، بخش سرویس کار ها می باشد که دارای یک اکیپ سیار برای تعویض فیلتر های هوا و گریس کاری می باشد و یک اکیپ ثابت برای تعویض روغن و فیلتر های روغن در خود واحد می باشد. با توجه به اهمیت و شناخت درست مسئولین شرکت، سیاست اجرایی برنامه سرویس های پیش گیرانه واحد  نیز بیشتر به این سمت متمایل شده است.

فرم های زیر رو و پشت ِیک نمونه کارت سرویس و نگهداری میباشد . برای هر ماشین یک نمونه از این کارت ها وجود دارد که با توجه به تاریخ و کیلومتر یا ساعت کار، سرویس کاری را انجام می شود و موارد انجام شده در این کارت ثبت می شوند. 

فرم بازدید فنی ماشین آلات سنگین شهرستان

تعدادی از دستگاها ی شرکت جهاد توسعه به همراه ظرفیت های روغن خوری آنها

در برنامه سرویس و نگه داری و تعمیرات پیشگیرانه ، برای هر وسیله تعمیرات و بازدِید های دوره ای تعرِیف می شود ، برای مثال  یک دوره کامل از آنها را در زیر آورده ایم

نام دستگاه

توضیحات

بلدوزر طرح قدیم D-155

موتور 60 لینر ،با فیلتر75 لیتر                                                                    گیربکس 130 لیتر روغن 30

دنده خورشیدی 60 لیتر واسکازین 140                                                            هیدرولیک 200 لیتر روغن 68 یا پارس قطره

روغن های زنجیر چرخ هرکدام 2 لیتر واسکازین 140

بلدوزر طرح جدید D-155

موتور 37 لینر ،با فیلتر40 لیتر                                                                    گیربکس 130 لیتر روغن 30

دنده خورشیدی هر کدام 60 لیتر روغن 30                                                           هیدرولیک 200 لیتر روغن 68 یا پارس قطره

روغن های زنجیر چرخ هرکدام 2 لیتر واسکازین 140

بیل  P220

موتور 24 لیتر با فیلتر 25 لیتر

هیدرولیک 140 لیتر روغن هِدرو لیک 68

گردان 24 لیتر گریس نسوز

پمپ گردان 3 لیتر روغن نمره 30

پمپ هِدرولیک 5/1 واسکاژین 140

در 50 ساعت اولیه کار های زیر باید انجام گیرد

سرویس های 250 ساعته

سرویس های 500 ساعته به قرار زیر است

سرویس های 1000 ساعته

سرویس هایی که برای 2000 ساعت احتیاج است

سرویس 4000 ساعت

سروِیس کاری هایی که در صورت لوزوم باِید انجام شود

این فرم لیستی از قطعات فرسایشی است که ساعت سرویس و تعویض آنها بیان شده است

بخش دوم

باطری و مباحث مربوطه

نگه داری باطری : لازمه ی اینکه باطری ها بدون عیب و اشکال کار کنند این است که همیشه آنها را باید تمیز نگه داشت.

قطب ها و سر کابلها را باید بطور منظم تمیز کرده و با لایه ضعیفی ا ز گریس مقاوم در مقابل اسیدپوشاند.

سطح آب اسید در خانه های باطری  باید10 الی 15 میلی متر بالاتر از صفحات باطریی باشد ، در صورتی که  در اثر تبخیر سطح آب پایین رفت آنرا با آب مقطر به سطح نرمال برسانید . مقدار اسید باطری  را  بطور منظم با هیدرو متر اندازه گِیری کنِید – وزن مخصوص اسید باطری  ...... 280/1 باشد و اگر کمتر از این مقدار شد به منزله اینست  که باطری تنظیم شود و باید آنرا شارژ کرد.

قبل از شروع تعمیراتروی سیستم الکتریکی یا جوشکاری باطری را از مدار خارج کنید (کابلها باز شوند) .

هیچگاه در حین کار کردن آلترناتور ، سیستم آفتامات را باز نکنید.

طریقه شارژ باطری ها

قطب های باطری

  دستگاه شارژ    

سیم مثبت

سیم منفی

اشکالاتی که ممکن است در قسمت برق ماشین به وجود آید توسط چراغ های هشدار     (درصورت مجهز بودن) به قرار زیر اعلان میگردد

رانندگان باید به موارد عمومی زیر توجه داشته باشند

موتوردرحداکثر

َََ

بخش  سوم

روغن و گریس

خواص روغن

< >کاهش سایشماندن لایه روغن در بین سطوح اصطکاکمقاومت در برابر حرارت و اکسیده شدنثابت ماندن غلظت در تغیرات حرارتجلوگیری از لجن شدنشستشو دهمده و روان باشددوده زداییمقاومت در برابر سوختنبی تفاوت در مقابل اسید هاضد زنگ باشدواشر ها را خراب نکند سرد کننده خوبی باشد ویسکوزیته مناسب داشته باشد( جلوگیری از نشت )دیر مصرف شود قابل مخلوط شدن باشدقابل نگهداری باشدکف نکند کاهش اصطکاک 

موارد زیر حاصل مقایسه های علمی و تجربه می باشد که تقریبا حالت عمومیت دارد

  نام قسمت

نوع روغن

مارک پیشنهاد  شده

روغن موتور تمام ماشین های سبک و سنگین

15w40

بهران توربو دیزل

روغن هیدرولیک کلیه دستگاها

68-10

پارس بابک، پارس قطره ، بهران هیدرولیک 68

گیربکس ماشین های سبک

گیربکس ماشین های سنگین

واسکازین 90

واسکازین 140

.......................................

........................................

گیربگسf

روغن 30

بهران آذرخش 30( بخاطر داشتن اویل پمپ)

روغن ها و گریس هایی که معمولا در قسمت سرویس و نگهداری شرکت جهاد سفارش داده می شود

نام روغن یا گریس

توضیحات مربوطه

گریس پارس شاسی

گرید 3 – ساخت ایران – استاندارد ملی 142

روغن موتور

شرکت نفت سپاهان –اسپیدی دیزلی 40SAE  این روغن به دلیل کیفیت نامطلوب از لیست خرید حذف گردید

بهران توربو دیزل

شرکت نفت بهران (سهامی عام) –BOC.B16

AB.CD . A

روغن هیدرولیک

پارس بابک 68  استاندارد ملی 1345 ISO.VG.68

بهران آذرخش

ویژه 30    BOC.B4   و     AB.A.CA

BOC.B5            و AB.CD.UE

روغن هیدرولیک  کاوه

محصول شرکت سامان شیمی قابل استفاده در محور های هیدرولیک و بخش انتقال قدرت ماشین آلات صنعتی لستاندارد DIN 51524

شرکت نفت بهران-بهران سمند

BOG.BI                و      AE .U.MD

روغن دنده-پارس مدوس ای پی 140

استاندارد ملی 2873  MIL-L 2105             GEAR-OIL

چند نمونه فرم در  زیر آورده شده که نشان دهنده نوع روغن و گریس های  مورد  استفاده در  ماشین آلات می باشند