تاریخچه بهزیستی:
هوای گرم روزهای تابستان و بوی چمن زمین دانشگاه تهران فضای نماز جمعه تهران را گرفته است، گرچه این زمین تا بیش از انقلاب محل فوتبال هم به سنگر انقلابها تغییر ماهیت دا و نماز جمعه به عنوان یکی از ارمغانهای نظام تازه در این محل برگزار میشود.فیاض بخش با قامت تکیده و لاغر خود که تصویری از رجایی را در ذهن هر بیننده تداعی میکن، پرامیدو با هیجان از سازمان نوپای "بهزیستی" میگوید، سازمانی که آینه تمام نمایی از نظام تازه و خواست مردمی است که باکوشش های و اهدای جان خود در استقرار آن کوشیده اند. فیاض بخش از اهداف انقلاب میگوید:"یکی از شعارهای جمهوری اسلامی حمایت از محرومین و مستضعفین است، و محرومترین و مستضعف ترین افراد جامعه کسانی هستند که به خاطر جنگها،زلزله ها و عوامل مختلف زندگی مثل از کار افتادگی،معلولیت ،پیری و موارد دیگر، که شخص را از کارایی دور می کند و قادر به اداره درست زندگی خود نیستند. بعد از برقراری جمهوری اسلامی ، یک سال پیش در همین هفته به همت یاران امام و روحانیتی که در شورای انقلاب وجود داشت ، سازمان بهزیستی به تصویب رسید که خود را وظیفه دار حمایت از این طبقه محروم بداند و در جهت قادر سازی آنها گام بردارد." سازمان بهزیستی شاید نزدیکترین سازمان و ارگان به نظام تاسیس بود هم از جهت آرمانهایش، آرمانهی انقلاب را تعقیب میکرد و هم اینکه از همان ابتدایش با عطر شهادت گره خورد. فیاض بخش، لواسانی و عده دیگر از بنیان گذاران سازمان در هفتمین روز از تابستان 60 در انفجار دفتر حزب جمهوری اسلامی و به همراه شهید بهشتی به شهادت رسیدند.
سازمان بهزیستی کشور به موجب لایحه قانونی مورخ 10/4/1359 در جهت تحقق مفاد اصول سوم ، بیست و یکم و بیست ونهم قانون اساسی ایران تشکیل شده است که بر این اساس با اتخاذ وتدابیر و ارائه خدمات و حمایتهای غیر بیمه ای با حفظ ارزشها وکرامات والای انسانی و تکیه بر مشارکتهای ذیربط در جهت گسترش خدمات توانبخشی ، حمایتی، بازپروری و پیشگیری از معلولیتها و آسیبهای اجتماعی و کمک به تامین حداقل نیازهای اساسی جامعه هدف در قالب دستورالعمل های اجرایی سازمان بهزیستی به منظور تامین حداقل نیازمندیهای اجتماعی آنان.
آشنایی با اهداف بهزیستی:
اصل قانون اساسی که برخورداری از تامین اجتماعی از نظر بازنشستگی بیماری، از کار افتادگی، بی سرپرستی درراه ماندگی حوادث وسوانح ونیاز به خدمات بهداشتی ومراقبتهای پزشکی بصورت بیمه وغیره، حقی است همگانی در ارتباط با اصول یاد شده سازمان بهزیستی کشور ومصوبه جلسه مورخ24/3/59 شورای انقلاب از وزارت منفک وبا اهداف ووظایف وتشکیلات زیر تشکیل گردید.
اهداف
در جهت تحقق مفاد 21 و 29 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به منظور تامین موجبات برنامه ریزی ،هماهنگی، نظارت وارزشیابی وتهیه معیارهای واستانداردهای خدماتی و توسعه دامنه اجرای برنامه های بهزیستی در زمینهحمایس از خانواده های بیسرپرست ونیازمند و ارائه خدمات مختلف کودکان وتدارکات امکانات پیشگیری ،درمانی ،توانبخشی ،حرفه ای اجتماعی ،معلولیت جسمی ،زهنی ،تمدید تربیت منحرفین اجتماعی ،حمایت ونگه داری از کودکان بی سرپرست ،معلولین غیر قابل توانبخشی ، سالمندان ،آموزش نیروهای انسانی خدمات بهزیستی وتوانبخشی وتامین موجبات تشویق وجلب مشارکت وفعالیتهای داوطلبانه موسسات غیر دولتی سازمان بهزیستی کشور تشکیل میشود.
پایان فصل اول
فصل دوم
هدف از تا سیس سازمان بهزیستی
آشنایی با بخش های سازمان بهزیستی
اهداف و وظایف قانونی سازمان بهزیستی
هدف از تشکیل سازمان بهزیستی
سازمان بهزیستی کشور در راستای محرومیت زدایی به همت شهید دکتر فیاض بخش در سال 1359 بمنظور تحقق اصول 21 و 29 قانون اساسی با هدف حمایت از محرومین (خانواده های بی سرپرست، از کارافتادگان،
زنان مطلقه، مفقودالاثرها، زنان ودختران خود سرپرست، سالمندان) و معلولین (عقب ماندگان- ذهنی –جسمی – نابینایان و ناشنوایان) تشکیل و فعالیت خود را در جهت رفع معضلات اقتصادی ، اجتماعی خانواده ها آغاز و زمینه مساعد را در خصوص استقلال و خود کفایی افراد تحت پوشش فراهم نمود.
اهداف و وظایف قانونی سازمان بهزیستی :
الف: برنامه خدمات اجتماعی
ب: برنامه خدمات توانبخشی
ج: برنامه خدمات پیشگیری
د: برنامه خدمات مشارکتهای مردمی
الف) شرح و وظایف عملکرد واحد امور اجتماعی :
1- پرداخت مستمری به خانواده های فاقد سرپرست از کارافتادگان ، خانواده هایی که سرپرست آنان مفقودالاثر ، زندانی ، معتاد و سرباز باشد ، زنان مطلقه ، نیازمندان و خانواده در معرض آسیب اجتماعی.
2_ نگهداری از کودکان بی سرپرست و بدسرپرست نگهداری دائم یا موقت از کودکانی که فاقد سرپرست بوده و یا سرپرست صلاحیت نگهداری از آنها را بر اساس رأی دادگاه ندارد.
3_ حمایت از آسیب دیدگان اجتماعی و افراد در معرض آسیب ، ارائه خدمات حقوقی ، پزشکی روانپزشکی، مددکاری ، نگهداری و حمایتهای مالی از زوجین در معرض طلاق ، دختران فراری، کودکان خیابانی، زنان آسیب دیده اجتماعی.
نظارت کمی و کیفی بر مؤسسات خیریه، نظارت بر مراکز پیش دبستانی، نظارت کمی وکیفی مهدکودکها و پیش دبستانها و روستا مهدها.
نمودار مقایسه ای واحد اموراجتماعی میزان جذب اعتبارات(مستمری بگیران تحت پوشش)
ب) شرح و وظایف عملکردی امور توانبخشی :
1_ پرداخت هزینه نگهداری معلولین جسمی ضایعات نخاعی، ذهنی بیماران روانی مزمن(نابینایان و ناشنوایان در صورتیکه سن تحصیل بامعلول باشند)0
_ پرداخت شهریه کمک هزینه آموزشی در کلیه مقاطع برای معلولین جسمی، ناشنوا، نابینا و ذهنی خفیف0
_ اعطاء وسایل کمک توانبخشی برای معلولین جسمی و حرکتی، ناشنوا، نابینا، ذهنی، سالمند0
_ اعطا شیر خشک برای کودکان فلج مغزی، ذهنی شدید0
_ پرداخت سرمایه کار برای معلولین جسمی حرکتی ، ناشنوا، نابینا، ذهنی0
_ پرداخت حق بیمه سهم کارفرما برای کلیه معلولین واجدالشرایط0
_ مشاوره تست روانشناسی، خدمات فیزیوترابی، کاردرمان، شنوایی سنجی، تربیت شنوایی برای کلیه مراجعین0
نمودار مقایسه ای واحد توانبخشی میزان جذب اعتبارات(مستمری بگیران تحت پوشش)
سال78 سال79 سال80 سال81 سال82
ج) شرح و وظایف عملکردی واحد پیشگیری :
1_ مشاوره و خدمات روان شناختی
2_ مشاوره پزشکی زنتیک وآزمایشگاه
3_ مرکز سرپایی و بازتوانی معتادان
4_ طرح تنبلی چشم (آمبلیوپی )
5_ طرح پیشگیری از معلولیتها و آسیبهای اجتماعی همگام با نهضت سوادآموزی
6_ طرح پیشگیری از معلولیتهای ناشی از اختلالات زنتیک
7_ طرح روان بهداشتیاران مدارس با همکاری آموزش و پرورش
8_ طرح مهارتهای زندگی با همکاری آموزش و پرورش
9_ طرح همیاران بهداشت روان
10 _طرح آگاه سازی جامعه در خصوص اعتیاد
11_ طرح درمان نگه دارنده بانالترسون
نمودار مقایسه ای واحد پیشگیری (طرح تنبلی از چشم )
سال78 سال79 سال80 سال81 سال82
د) شرح و وظایف عملکردی حوزه مشارکتهای مردمی :
1_ پیگیری امور مربوط به مؤسسات خیریه
2_ تشکیل و پیگیری امور مربوط به شورای مشارکتهای مردمی
3_ صدور موافقت اصولی برای کلیه فعالیتهای بهزیستی
4_ پرداخت تسهیلات تبصره های 3،11 وجوه اداره شده جهت ایجاد اشتغال پایدار برای مددجویان و معلولین
5_ پرداخت تسهیلات تبصره 29 به آندسته از افراد حقیقی و حقوقی که از سازمان مجوز فعالیت دریافت نموده اند
6_ پیگیری امور حقوقی مربوط به سازمان
نمودار مقایسه ای واحد مشارکتهای مردمی
سال78 سال79 سال80 سال81 سال82
فصل سوم
چگونگی ارائه خدمات
وظایف قسمتهای مختلف
جایگاه سازمان بهزیستی
توضیح:
تامین و عرضه خدمات برای کلیه گروههای سنی و خانواده ها و افراد نیازمند و بی سرپرست از طریق ایجاد و تعمیم واحدهای مناسب درقالب شبکه های بهزیستی کشور و بر اساس نیازهای محلی تامین و عرضه خدمات مربوط به معلولین جسمی، ذهنی و اجتماعی قابل توانبخشی از طریق نگهداری و مراقبت از آنان در واحدهای مناسب در سطح ارگانهای مرکز واستانی سازمان.
بررسی مناطق و ارزیابی واحدهای حمایتی و توانبخشی شبکه های کشور به منظور بسط وگسترش کمی وکیفی خدمات به توجه به شرایط محیط و نیازهای عینی هر منطقه.
تعیین واعلام ضوابط ومعیارهای صریح و روش اجرا و کنترل عرضه خدمات حمایتی و توانبخشی جهت واحدهای تابعه و سایر موسسات غیر دولتی در چهارچوب وظایف سازمان.
چگونگی ارائه خدمات و وظایف قسمتهای مختلف
1- در بخش امور اجتماعی (حمایت از خانواده )
2- در بخش توانبخشی (حمایت از معلولین )
3- در بخش پیشگیری (جلوگیری از معلولیتها و آسیب های اجتماعی )
وظایف و عملکرد واحد واحد اجتماعی:
واحد امور اجتماعی بمنظور ارائه خدمات به نیازمندان و ایتامی که در اثر حوادث روزگار دستشان از نعمتهای مادی دنیا خالی مانده و سرپرست و نان آور خود را از دست داده و یا از کار افتاده گشته اند اقدام به پرداخت مستمری ، پرداخت هزینه تحصیلی ، اهداء جهیزیه به دختران دم بخت ، خرید دارو و درمان وغیره نموده که مشروح اینگونه خدمات بشرح ذیل اعلام میگردد:
الف: پرداخت های مالی بلا عوض:
پرداخت مستمری به 204 خانوار تحت پوشش بمبلغ 000/801/86 ریال
پرداخت هزینه تحصیلی به 65 دانش آموز تحت پوشش بمبلغ 000/105/7 ریال
پرداخت هزینه ازدواج جهت 10 زوج تحت پوشش بمبلغ 000/000/35 ریال
پرداخت هزینه دارو و درمان به 37 خانوار بمبلغ 000/500/12 ریال
پرداخت هزینه دانشجویی به 7 تن از دانشجویان بمبلغ 910/066/9 ریال
ب: پرداخت های برگشتی (وام های تبصره 3 و 11 )
علاوه بر پرداخت کمکهای بلاعوض که مشروح آن قید گردید ، ادره بهزیستی بنابر پیگیریهای مستمر و توجه خاص مدیر کل محترم بهزیستی استان در خصوص خود کفایی هر چه بیشتر خانواده های تحت پوشش اقدام به اخذ تسهیلات لازم برای مددجویان نموده که شرح آن ذیلا اعلام میگردد:
پرداخت وام تبصره 3 با همکاری بانک ملی جهت اشتغال مددجویان در زمینه کشاورزی ، صنعت و خدمات به 21 خانوار بمبلغ 000/000/89 ریال
پرداخت وام تبصره 11 با همکاری اداره کار و امور اجتماعی بمنظور اشتغال 7 تن از مددجویان تحت پوشش بمبلغ 000/000/84 ریال
ت: صدور دفترچه درمانی:
عالوه بر پرداخت هزینه دارو و درمان به مددجویان تحت پوشش ، واحد امور اجتماعی بمنظور رفع معضلات درمانی خانواده ها اقدام به صدور 695 فقره دفترچه خدمات درمانی برای افراد تحت پوشش و نیازمندان منطقه نموده که در این باب خدمات شایان و غیر قابل محاسبه ای به محرومین مبذول گردیده است.
2-وظایف و عملکرد واحد توانبخشی:
واحد توانبخشی بمنظور ارائه کمک و مساعدت لازم به معلولین ذهنی و جسمی در زمینه رفع مشکلات این عزیزان و خانواده های آنان تا سرحد امکان اقدام به خدمات ذیل نموده است.
الف: پرداخت های مالی بلاعوض:
پرداخت مستمری به 79 تن از معلولین تحت پوشش بمبلغ 000/760/68 ریال
پرداخت هزینه تحصیلی به 17 تن از معلولین محصل بمبلغ 000/460/2 ریال
پرداخت هزینه خرید لولزم ضروری به 24 توانخواه بملغ 000/480/13 ریال
پرداخت هزینه دارو و درمان به 12 تونخواه بمبلغ 000/000/3 ریال
پرداخت هزینه وسایل بهداشتی به 10 توانخواه بمبلغ 000/700/3 ریال
ب: توزیع وسایل کمک توانبخشی:
توزیع ویلچر 6 دستگاه بقیمت تقریبی: 000/000/9 ریال
توزیع نوار کاست 300 حلقه بقیمت تقریبی: 000/000/3 ریال
توزیع صوت 2 دستگاه بقیمت تقریبی: 000/800 ریال
توزیع عصای نابینایان 2 عدد بقیمت تقریبی: 000/40 ریال
توزیع گاز استریل 200 بسته بقیمت تقریبی: 000/200 ریال
ت: پرداخت های برگشتی: (وام قرض الحسنه و تبصره 11 )
پرداخت وام قرض الحسنه با مشارکت بانک ملی به 27 تن از توانخواهان بمبلغ 000/000/54 ریال
پرداخت وام تبصره 11 بمنظور اشتغال 4 تن از توانخواهان با همکاری اداره کار و امور اجتماعی بمبلغ 000/000/36 ریال
ث: مصاحبه و بازدید:
واحد توانبخشی همانند واحد امور اجتماعی بمنظور نیل به اهداف عالیه سازمان بر خسب دستورالعملهای اجرایی اقدام به 800 مورد مصاحبه با توانخواهان و خانواده های آنان نمود و در این راستا بیش از 120 مورد بازدید به اتفاق سرپرست اداره از خانواده معلولین بعمل آورده است.
ج: توزیع شیرینی و پیام تبریک:
واحد توانبخشی به منظور دلجویی از توانخواهان و خانواده آنان قبل از تحویل سال نو اقدام به ارسال پیام تبریک و توزیع مقدار 100 کیلوگرم شیرینی از محل کمکهای مردمی بین 50 تن از معلولان نمود که این امر باعث شادی و شعف توانخواهان گرامی گردید.