گزارش کارآموزی بررسی سیستم حسابداری در بانک ملی

آشنایی با مکان کارآموزی

مکان مورد نظر یک شعبه از بانک های ملی واحد ایذه میباشد. شعبه فلکه پاسداران.

این مکان یک مؤسسه ی مکان دولتی میباشد.

شامل سه باجه میباشد.

باجه اول  که از دو باجه ی دیگر مجزا میباشد، مربوط به رئیس شعبه میباشد.

که نظارت بر کل لیست های بانک را برعهده دارد. از جمله وظایف ایشان تهیه و تنظیم مدارک درخواست کنندگان وام های متنوع- حسابرسی و تأیید حسابها در پایان در هر روز کاری- برقراری نظم رسیدگی و کنترل فعالیتها و رفت و آمد کارکنان بانکها .

باجه دوم مربوط به معروف (gr.I ) گروه یک می باشد. فعالیتهای عمده ی این باجه رسیدگی حسابهای جاری حساب چکها دریافت اقساط وام ها  قسط وام ازدواج،                وام جهیزیه، وام  مسکن و غیره میباشد. که در زمینه دریافت و پرداخت و یا افزایش                 و کاهش حساب مشتریان از طریق واریز وجه نقد و یا برداشت از طریق چک ملی می ورزند. و کار عمده ی این گروه رسیدگی؛ حسابهای ذکر شده میباشد. که در پایان وقت مانده گیری می شود و باید بین حساب صندوق و موجودی وجه نقد تراز برقرار باشد.

باجه ی سوم: معروف به (gr2 ) گروه دوم می باشد. فعالیت های این گروه در رابطه با حسابهای قرض الحسنه ی کوتاه مدت و بلند مدت، که همان واریز و برداشت میباشد. همچنین دیگر فعالیت این گروه دریافت فیش های آب، برق، تلفن، گاز، میباشد که هر کدام از این عنوانها بانک معین و سر فصل خاص میباشند، که توسط مسئول باجه به ازای مبلغ ذکر شده در فیش از مشتریان دریافت می گردد که موجب افزایش صندوق بانک  می شوند.

در پایان وقت کاری توسط مسئول باجه باید از حسابهای ذکر شده مانده گیری شود                  و مانده ی صندوق با وجه نقد نیز باید تراز شود که در این صورت نشانگر تأیید حسابهانند. در پایان وقت اداری فعالیتها و حسابهای مربوطه به دو باجه  بر سیستم مادر وارد شده و این سیستم کامپیوتری توسط رئیس شعبه بازبینی و بررسی میشوند که در اصل همان نتیجه گیری از فعالیتهایی روزانه بانک میباشد. آخرین کاری که در یک بانک قرار می گیرد انتقال گزارش روزمره ی کار به حوزه  سرپرستی میباشد.

اهم فعالیتهای بانک:

شروع به کار و ادامه فعالیت هر مؤسسه ای مستلزم آن است که منابع مالی لازم نظیر وجه نقد- محل کار- اثاثه و نظایر آن فراهم شود. بخش اعظم منابع مالی مورد استفاده در بانک از سپرده های مشتریان تامین می شود که در جریان فعالیتهای شعب کسب می شود. در مقابل بانکها سپرده های جذب شده را برای کسب درآمد بجریان انداخته و با اعطای

تسهیلات به این فرآیند دست می یابند علاوه بر این فعالیت بانکها در ارائه خدمات شده به بانک وارد شود و در مقابل در ازاء سپرده های جذب شده مخارجی نظیر سود پرداختی- هزینه های پرسنلی- آب برق- نظایر اینها باعث خروج منابع یک بانک گردد.

برای آنکه ورودی و خروجی منابع و مصارف یک بانک را بهتر درک نمائم نیاز به مدلهای زیر که عبارتند از : دارایی – بدهی – سرمایه- درآمد و هزینه داریم. کلیه سر فصلهای که درک بانک از آنها استفاده می شود بشرح ذیل می باشد.

حساب وجه نقد:

بانکها هم مثل هر شرکت تجاری دیگر از حسابهای وجه نقد استفاده می کند تا تعهدات را با صدور دستورات پرداخت تسویه کننده بانکها  برای پرداخت وجوه به سپرده گذاران بانک به اسکناس و سکه نیاز دارد.

حساب تمبر مالیاتی

در این حساب مانده آن قسمت از تمبر مالیاتی/ دسته چکهای مشتریان- دسته چکهای بانکی و یا هرگونه اوراق اجرایی نگهداری می شود جنبه امانی را در بر نمی گیرد.

حساب جاری نزد بانکها:

بانکها جاری نزد بانکها:

بانکها به دلایل مختلفی در بانکهای دیگر حساب درند تا وجوهی که توسط مشتریان از بانکها به بانک دیگری برده می شود براحتی در همان بانک به حساب آن بانک واریز  و اعلامیه آن توسط مشتری به بانک مربوط ارسال گردد.

تسهیلات اعطایی قرض الحسنه:

این حساب نیز به بخشهای مختلفی تقسیم می شود و کلیه مبالغ پرداختی در قالب عقد قرض الحسنه را شامل می شود. مانند( هزینه ازدواج – بیماری درمان- وام دانشجویی)

تسهیلات مضاربه:

پرداخت این نوع تسهیلات بصورت کوتاه مدت بوده و بصورت یکجا از مشتری دریافت می شود.

تسهیلات حباله:

پرداخت این نوع تسهیلات جهت تعمیر واحدهای مسکونی و یا وسائط در غالب عقد حباله پرداخت می شود.

تسهیلات اعطایی فروش اقساطی:

این تسهیلات به صورت تبصره ای به بخشهای دولتی و خصوصی پرداخت می شود معمولا باز پرداخت آن بصورت میان مدت ( 12 تا 36 ماهه) می باشد.

تسهیلات مسکن:

این تسهیلات جهت خرید مسکن در غالب فروش اقساطی بلند مدت پرداخت             می شود.

حساب بدهکاران:

این حساب مانده های مروط به پرداخت های ریالی داخل بانک که برای خرید  دارائی ها و یا پرداخت هزینه های بانک صرف می شود را در بر می گیرد.

کلیه حسابهای   بالا جز دارایی های بانک محسوب می گردد.

حسابهای زیر جزء بدهیهای بانک محسوب می گردد.

حساب قرض الحسنه جاری:

مانده حسابهای جاری کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی غیر دولتی در این حساب نگهداری می شود و بانک به هیچ وجه  مجاز به بدهکار کردن آن حساب نمی باشد و جز سپردهای دیداری محسوب می گردد.

حساب قرض الحسنه پس انداز:

مانده کلی وجوه ریالی که تحت عنوان سپرده و قرض الحسنه پس اندازه اشخاص حقیقی و حقوقی دریافت می شود از این حساب نگهداری می شود و از مانده این حسابها معمولاً جهت اعطای تسهیلات قرض الحسنه ازدواج- بیماری و بخش از آن نیز بصورت جایزه توسط بانک بصورت قرعه کشی بین مشتریان پرداخت می شود.

حساب سپرده کوتاه مدت:

این گونه حساب توسط مشتریان حقیقی یا حقوقی نزد بانک افتتاح میشود و برای مقاطع کمتر از یکسال نزد بانک ودیعه گذاشته می شوند و در این مدت بصورت روز شمار به آنها سود تعلق می گیرد.

حساب سپرده بلند مدت:

وجوه مازاد بر مصرف مشتریان می باشد که بصورت یک الی پنج ساله نزد بانک سپرده شده و طبق قرار داد بین بانک و مشتری سود و با نرخ 13 الی 17 درصد تعلق گرفته که در پایان هر ماه قابل پرداخت می باشد و اصل آن نیز در سررسید و یا به درخواست مشتری قبل از سر رسید قابل پرداخت نیز می باشد.

سپرده نقدی ضمانت نامه:

در این حساب 10 درصد از کل مبلغ ضمانت نامه های صادر شده توسط بانک در آن نگهداری می شود و پس از سر رسید ضمانت نامه، ابطال آن از طرف اداره مزبور مشتری مسترد می گردد.

حساب سود سالهای آینده:

تسهیلاتی که از طرف بانک به مشتریان پرداخت می شود دارای بهره بوده که توسط بانک محاسبه و نسبت به مدت آن قسط بندی شده و سود هر دوره نیز در همان سال محاسبه و به حساب درآمد همان سال واریز می گردد.

حساب بستانکاران موقت:

مانده هرگونه بدهی ریالی به اشخاص اعم از حقیقی یا حقوقی که در بانک حساب نداشته و یا آدرسی از آنها در لیست نیست و یا انتظار مراجعه برای دریافت وجه آن محدود در این حساب نگهداری می شود.

حساب سود دریافتی تسهیلات:

مجموع دریافتی از مشتریان بابت تسهیلات و پرداختی به آنان طی سال در این حساب منظور می شود.

حساب کارمزد:

جمع مبالغی که بانک بابت تأمین هزینه ها خدمات خود دریافت می کند در این حساب نگهداری می شود.

افتتاحیه و اختتامیه:

در یک شعبه از بانک در پایان سال کلیه حسابهای که دارای مانده بدهکار بوده با زدن سند حسابداری بستانکار شده و کلیه حسابهای که دارای مانده بستانکار می باشند بدهکار می شود. در واقع کلیه دارای ها که در دفتر کل ماهیت بدهکار دارد بستانکار می شود.             و کلیه بدهی های که ماهیت بستانکار دارند بدهکار شده تا ته جمع آن صفر گردد و بدین صورت حساب پایان سال بسته می شود. پس تراز آزمایشی تهیه می گردد تا از صحت صحیح بودن چگونگی ثبت و صحیح بودن اسناد اختتامیه مطمئن گردند.

در اول سال بعد اسناد افتتاحیه در دفتر ثبت می شود و بدین صورت که کلیه حسابهای دارایی که مانده بدهکار دارند در ستون بدهکار و کلیه حسابهای بدهی که مانده بستانکار دارند در ستون بستانکار ثبت و سپس اقدام به گرفتن تراز آزمایشی می نمایند تا از صحت صحیح بودن ثبت آنها مطمئن گردند.

ضمناً کلیه اسناد اختتامیه و افتتاحیه پس از تنظیم در دفتر روزنامه معین و نهایتاً کل ثبت می گردد و بر روی آنها شماره صدور برگه قید می گردد.

فصل دوم

تاریخچه حسابداری

اهمیت حسابداری

موضوع حسابداری

تعریف حسابداری

مفاهیم حسابداری

مفروضات حسابداری

اصول حسابداری

اهم فعالیتهای یک بانک

کد سرفصلهای نگهداری شده در بانک

ترازآزمایشی

افتتاحیه و اختتامیه

تراز آزمایشی اختتامیه

تراز آزمایشی افتتاحیه

صورت سود و زیان

تاریخچه حسابداری:

حسابداری با تمدن همزاد است و به اندازه تمدن بشری قدمت دارد و همراه سایر فنون در گذر زمان به نیازهای فزاینده گوناگون بشری رشد و تکامل یافته و به صورت ابزاری کارآمد در خدمت پیشرفت حسابداری نیز قرار گیرد. تمدن از یک سو به رواج داد و ستد و از سوی دیگر به جریان درآمد و هزینه ها حکومتها انجامید و این دو رویداد نیاز به ثبت و ضبط اطلاعات را در پی داشت که به نوبه خود رشد و تکامل خط را سرعت بخشید.

آثار و شواهی از تمدنهای شناخته شده باستانی بدست آمده است حکایات از آن دارد که در هر یک از تمدنها حساب خراج ها- مالیاتها و خزاین  به نحوی ثبت و نگاهداری شده و توسعه هر تمدن با گسترش مبادلات بازرگانی همراه و همزمان بوده است نخستین مدارک کشف شده حسابداری در جهان لوحه های سفالیت از تمدن سومر در بابل است که قدمت آن به 3600 سال قبل از میلاد می رسد. که از پرداخت دستمزد تعداد کارگزار حکایت دارد اولین دفتر حسابداری بوسیله لوکا پاچیولی با اقتباس از نقاشی های داوینچی طراحی و تهیه شده است.

رساله پاچیولی(که او را پدر حسابداری می دانند) بعلت سادگی و ارزشهای علمی در طول قرن های 15 و 16 به اغلب زبانهای اروپای رواج یافت به رغم تحولات شگرفت اقتصادی اجتماعات دگرگونی و پیچیدگی و توسعه معاملات و سازمانهای تجارتی که از قرن شانزدهم تا عصر حاضر عناصر الی سیتم دفتر داری دو طرفه همچنان بدون تغییر باقی مانده است. دلیل بقای این سیستم در طول نیم قرن در سادگی اصول- انعطاف پذیری و قابلیت آن در پشت انتقال و گزارش اطلاعات بسیار متنوع در قالب صورتهای مالی قابل رسیدگی و مفهوم است توسعه صنعت تجارت بعد از وقوع انقلاب صنعتی راه را برای ترقی فن حسابداری ابز نمود و ازدیاد تولید محصولات و تکثیر پیچیدگی مسائل سازمانهای جدید وسیله بزرگی برای پیشرفت و ترقی فن و ایجاد سیستم های مختلف حسابداری بوده است.

اهمیت حسابداری

تا هفتاد سال پیش حسابداری جدید در ایران بیشتر در مؤسسات خارجی که در ایران کار می کردند از قبیل شرکت سابق نفت ایران، بانک شاهی و سایر بانکها و مؤسسات خارجی رواج داشت و سپس در بانک ملی و دیگر بانکهای ایران گسترش یافت.

امروزه با پیشرفت روز افزون صنعت و تجارت تنوع و پیچیدگی حسابهای سازمانی مختلف اقتصادی و همچنین لزوم اهمال مدیریت برتر در مؤسسات از یک طرف و نیز مدیران با استفاده از اطلاعات مالی مفید سازمان تحت مدیریت خود از طرف دیگر موجب شده که حسابداری به صورت یک فن نوین و سیستماتیک بعنوان ابزار سیستم اقتصادی بکار گرفته شود بطوریکه در حال حاضر نه تنها مدیران مؤسسات خصوصی از فواید این فن برخوردار هستند بلکه صاحبان سرمایه و بانکها نیز از ثمرات یک سیستم کارآمد به نحو چشم گیر منتفع می شود.

موضوع حسابداری:

حسابداری زبان تجارت خوانده می شود زیرا از طریق گزارشهای مالی که محصول نهایی فرایند حسابداری است اطلاعات لازم درباره هر واحد اقتصادی در اختیار اشخاص و مؤسسات ذینفع و علاقمندان قرار می گیرد این اشخاص شامل مدیران صاحبان سرمایه- اعتبار دهندگان- سازمانهای مالی و اقتصادی دولتی هستند. بدین ترتیب منظور از حسابداری فراهم آوردن گزارش های مالی درباره انواع مؤسسات است حسابداران افرادی هستند متخصص در امور مالی که می توانند انواع گوناگون اطلاعات مالی برای افزایش کارآیی سازمانها که در آن اشتغال دارد استفاده کرد حسابدارن علاوه بر ثبت وقایعی که رخ می دهد جنبه های توسعه عملیات و برنامه ریزی آتی را نیز در نظر می گیرد در این روزگار هیچ واحد اقتصادی نمی توان بدون بررسی دقیق و همه جانبه مسایل مالی برای آینده برنامه ریزی کند.

تعریف حسابداری

حسابداری عبارت است از فن ثبت طبقه بندی و ترخیص فعالیتهای مالی یک مؤسسه در قالب اعداد قابل سنجش به پول و تتغییر نتایج حاصله از بررسی این اعداد عملیات حسابداری در یک مؤسسه دارای چهار مرحله به شرح ذیل می باشد:

1-مرحله ثبت دادستهای مالی 2- طبقه بندی حسابها 3- مرجله تلخیص فعالیتهای                                    مالی 4- تفسیر صورتهای مالی خلاصه شده.

مفاهیم حسابداری:

مفاهیم و اصول بنیادی حسابداری فعالیتها قواعد و لایه های هستند که در طول زمان توسط حسابداران و استفاده کنندگان مالی برای پاسخ گوی به نیازهای اطلاعاتی آن ایجاد تحول و تکامل یافته و مورد پذیرش عمومی قرار گرفته است.

در اغلب کشورهای مرجع رسمی یا نهادی حرفه ای، وظیفه وضع و تدوین اصول استانداردهای حسابداری را دبر عهده دارد و در کشور ما نیز سازمان حسابرسی طبق اساسنامه و کل به تدوین این استانداردها است. مفاهیم عمومی حسابداری به روشهای مختلف طبقه بندی شده است عبارتند از:  مفرضات حسابداری، این مفروضات براساس شرایط اقتصادی- اجتماعی - فرهنگی – سیاسی و مناسبات حقوقی کشور در قالب این مبانی نظری به شرح زیر بر شمرده می شود.

الف- فرض تفکیک شخصیت:

براساس این فرضیه هر مؤسسه دارای شخصیتی جدا از صاحب یا صاحبان خود است  و حسابداری از دیدگاه شخصیت مؤسسه انجام می گیرد به همین جهت داد ستدهای صاحبان مؤسسه یا مؤوسسه ها مانند هر شخصی دیگری ثبت و نگهداری می شود و از سوی دیگر معاملات شخصی صاحبان مؤسسه ربطی به مؤسسه نداشته و در دفاتر مؤسسه منعکس نمی شود.

ب- فرض تداوم فعالیت

براساس این مفهوم اساس عمر مؤسسات را نامحدود فرض می کنند فرض تداوم فعالیت به معنای دوام همیشگی یک مؤسسه نیست بلکه مفهوم آن این است که یک مؤسسه بعنوان موجودی متعلق می تواند خود را با شرایط نو اوضاع و احوال اقتصادی به نحوی وفق دهد که فعالیتهای آن ادامه یابد.

ج- فرض دوره مالی:

عملیات فعالیتهای دور انتفاعی معمولاً بطور پیوسته و مستمر انجام می شود و معاملات و فعالیتهای انجام شده در هر زمان توسط هر واحد انتقاعی قاعدتاً بر منابع اقتصادی             و عملکرد آن واحد در طول زمان اثر می گذارد طول دوره مالی هر واحد انتفاعی بنابر نوع فعالیت دوره گردش عملیات درگیر شرایط محیطی آن می تواند انتخاب شود اما عوامل متعدد نظیر وجود سال تقویمی – قوانین و مقررات تجاری- مالی مالیاتی- و لزوم مقایسه اطلاعات مالی واحدهای مختلف موجب آن شده است که واحدهای انتفاعی وضعیت مالی و نتایج عملیات خود را غالباً در دوره های یکساله گزارش کنند.

د- فرض اندازه گیری بر حسب پول:

از آنجا که پول وسیله مبادله و مقیاس مشترک اندازه گیری ارزش در کلیه مبادلات اقتصادی است در حسابداری معاملات عملیات و رویدادهای مالی بر حسب پول بعنوان مقیاس مشترک گزارش می شود. اندازه گیری بر حسب واحد پول مستزم آن است که واحد اندازه گیری ثابت باشد اما به دلیل وجود تورم در اقتصاد جوامع مختلف قدرت خرید پول در طول زمان کاهش می یابد.