گزارش کارآموزی شرکت ایران خودرو دیزل

مقدمه :

شرکت ایران خودرو دیزل ، بزرگترین تولید کننده اتوبوس های شهری و بین شهری در ایران با مساحت 70 هکتار و اشتغال 6000 نفر نیروی انسانی ، تولید کننده انواع اتوبوس ، کامیون ، و ... است .

محصولات تولیدی ایران خودرو دیزل در کشور آلمان طراحی شده و خط تولید و پروسس تولید محصولات و همچنین کد قطعات و نقشه های فنی از شرکت آلمانی بنز برگرفته شده است .

با توجه به اینکه BOM مهندسی به عنوان مهمترین Base مهندسی تولید و نیاز به روزآوری و بهنگام سازی آن ، پروژه مان را به بررسی BOM مهندسی و رفع نیازهای هر قسمت به BOM خاص آن قسمت و تدوین فرم هایی برای تدوین بهتر و کاملتر BOM ساختاری و بهبود صنعت های بایگانی و قسمت اسناد و مدارک در هر قسمت و برای هر فرم در جهت بهنگام سازی و کاملتر شدن ضعف های ارتباطی سیستم بین قسمتها شدیم .

1-هدف :

ایجاد یک روش مناسب جهت تهیه BOM پایه برای کلیه محصولات شرکت ایران خودرو دیزل به نحوی که این ساختار پایه برای تهیه کلیه BOM مورد نیاز هر محصول مورد استفاده قرار گیرد و با آنها به ثورت کامل مرتبط بوده و همچنین با کلیه فرایند های تغییرات مهندسی مرتبط باشد و قابلیت بهنگام‌سازی مناسب کلیه اطلاعات مرتبط و همچنین اطلاع رسانی سریع به کاربران را داشته باشد .

2-محدوده اعتبار :

محصولات تولیدی شرکت ایران خودرو دیزل .

3-تعاریف مفاهیم :

در این دستورالعمل منظور از قطعه ، به اختصار همان قطعه / مجموعه / مواد اولیه می باشد .

کلیه عملیات موجود در بندهای این دستورالعمل با این فرض بیان شده که برای کلیه قطعات محصول شماره فنی صادر شده باشد .

1-3-ساختار پایه محصول (BOM ساختاری ) : مجموعه ای از داده های منسجم و به هم پیوسته که نیازهای اطلاعاتی و عملیاتی کاربران را در رابطه با مواد و قطعات محصولات تولیدی شرکت ، محل مصرف مواد در محصول ، ضریب مصرف هر یک از مواد و قطعات بصورت ساختار سلسله مراتبی برآورده می سازد .

2-3-نوع خودرو : کلی ترین تفکیک بین محصولات نهایی شرکت . مثال : ون ، مینی بوس ، اتوبوس ، کشنده ، کامیون و کامیونت .

3-3-گروه خودرو : نام تجاری محصولات نهایی شرکت در سطح پائین تر از نوع . مثلاً گروه آکتروس از نوع کشنده و گروه غزال از نوع ون و گروه LP از نوع کامیونت و یا گروه بین شهری از نوع اتوبوس .

4-3-تیپ خودرو : عبارت است از یک طرح خاص از یک گروه خودرو مثلاً تیپ C-457 از گروه اتوبوس بین شهری .

5-3-مدل خودرو : مدل خودرو دقیقاً به یک محصول خاص با مشخصه‌های منحصر به فرد اشاره می کند . مثلاً مدل 608 از گروه LP از نوع کامیونت و MB140  از نوع وزن در گروه بنز و اتوبوس مدل C-457  با بدنه فایبرگلاس از تیپ C-457  در گروه اتوبوس بین شهری از نوع اتوبوس . هنگامی که یکی از قطعات اساسی در خودرو عوض شود ، مدل خودرو عوض می شود .

6-3-طبقه بندی گروه ها و قطعات : در این طبقه بندی کلیه گروه‌ها و مجموعه‌ها و قطعات محصول در شش طبقه به صورت زیر تعریف می شوند . لازم به ذکر است این طبقه بندی از نظر اهمیت قطعه در محصول می باشد و ربطی به طبقه بندی در ساختار ندارد .

1-6-3-گروه های اصلی قطعات : هر گروه اصلی به عنوان عمده ترین و اولین سطح در تقسیم بندی یک مدل خودرو شامل چند قطعه اساسی می باشد که به صورت گروه عنوان می شود . مثلاً گروه قوای محرکه ، گروه بدنه و شاسی و گروه تزئینات .

2-6-3-قطعه اساسی : قطعه بکار رفته در محصول نهائی که در ساختار خودرو دارای نقش اساسی و تعیین کننده بوده و با توجه به عملکرد و همچنین میزان ارتباط عملکرد و کاربرد به عنوان دومین سطح تقسیم بندی در مورد یک نوع خودرو می باشد . در سیستم طبقه بندی بنز قطعات اساسی شامل 1-موتور 2-گیربکس 3-فرمان 4-اکسل جلو  5-اکسل عقب می باشد . تغییر هر یک از این قطعات در یک خودرو باعث تغییر مدل خودرو می شود .

3-6-3-طبقات اصلی : بالاترین سطح طبقه بندی ساختاری در قطعات خودرو می باشد . مثلاً گروه اصلی (99 گانه)بنز .

4-6-3-طبقات فرعی : کلیه طبقات قابل تعریف که در هر طبقه اصلی تعریف می شوند . مثلاً (گروههای 9 گانه بنز) .

5-6-3-بخش : ناحه های مجزا که در درون طبقات فرعی تعریف می شوند . مثلاً TU ها در اشتوک لیست بنز .

6-6-3-قطعات : به قطعات / مجموعه هایی اطلاق می شود که تشکیل دهنده بخشها می باشد و منظور همان قطعات / مجموعه هایی هستند که در ابتدا وارد خط مونتاژ می شوند و خروج آنها در مستندات انبارها و تغذیه خطوط ثبت می شود .

7-3-وضعیت قطعات : وضعیت قطعه عبارت است از نحوه قرار گرفتن قطعه در ساختار محصول و شامل موارد زیر می شود :‌

1-7-3-قطعه اصلی : قطعه ای است که طراحی اولیه ساختار محصول با آن انجام شده و در ساختار پایه محصول به عنوان اولین اولویت وارد می شود .

2-7-3-قطعه آلترناتیو(ALTERNATIVE) :‌از این به بعد اختصار ALT عنوان می شود و قطعه ای است که در صورت فقدان قطعه اصلی می تواند با مجوز مهندسی به جای قطعه اصلی در محصول استفاده شود . یک قطعه اصلی ممکن است یک یا چند آلترناتیو داشته باشد که باید اولویت مصرف هر کدام مشخص شود . همچنین مجوز مهندسی برای هر اولویت باید با ذکر محدوده زمانی (مدت اعتبار مجوز) استفاده یا تعداد مجاز استفاده همراه باشد . مثلاً لامپ یک کنتاکت 24 ولت 15 وات به جای لامپ چراغ نمره عقب 24 ولت 15 وات .

3-7-3-قطعه جانشین (SUBSTITUTE ) : از این به بعد به اختصار SUB عنوان می شود و قطعه ای است که با توجه به مواردی از قبیل برنامه تولید یا انتخاب مصرف کننده و یا موجودی قطعه اصلی در انبار ، با مجوز مهندسی در هر یک از موارد ذکر شده ، بجای قطعه اصلی استفاده می شود . مثلاً محور عقب (O355) ساخت RABA به جای محور عقب (O355) ساخت BENZ در این مورد مجوز مهندسی شامل مدت اعتبار و یا تعداد مجاز نمی باشد .

با یم عدد سه رقمی بین 000 تا 999 تعریف می شود که معمولاً به هنگام تهیه ساختار اولیه محصول فاصله های 50 تایی بین ردیفها قرار داده می شود تا به هنگام حذف واضافه های بعدی در قطعات محصول نیاز به ایجاد تغییر در ردیفهای موجود نباشد .

8-3-قطعات : به قطعات / مجموعه هایی اطلاق می شود که تشکیل دهنده بخشها می باشد کلیه قطعات باید دارای شماره فنی باشند و هر کدام دارای یک POS منحصر بفرد در بخش (TU)مربوطه باشند .

تبصره : برای هر مدل خودرو یک جدول به عنوان برگ معرفی طبقات اصلی ، فرعی و بخشها تهیه و تکمیل می شود که کلیه طبقات اصلی و فرعی و بخشها را به نحوی که فرایند تهیه ساختار محصول را پوشش دهد و با سیستم طبقه‌بندی بنز هم مطابقت داشته باشد ، تعریف می کند .

9-3-وضعیت قطعات : وضعیت قطعه عبارت است از نحوه قرار گرفتن قطعه در ساختار محصول و شامل موارد زیر می شود :

1-9-3-قطعه اصلی : قطعه ای است که طراحی اولیه ساختار محصول با آن انجام شده و در ساختار پایه محصول به عنوان اولین اولویت وارد می شود .

2-9-3-قطعه آلترناتیو(ALTERNATIVE) : از این به بعد به اختصار ALT عنوان می شود و قطعه ای است که در صورت فقدان قطعه اصلی می تواند با مجوز مهندسی به جای قطعه اصلی در محصول استفاده شود . یک قطعه اصلی ممکن است یک یا چند آلترناتیو داشته باشد که باید اولویت مصرف هر کدام مشخص شود . همچنین مجوز مهندسی برای هر اولویت باید با ذکر محدوده زمانی استفاده (مدت اعتبار مجوز) یا تعداد مجاز استفاده همراه باشد. مثلاً لامپ یک کنتاکت 24 ولت 15 وات به جای لامپ چراغ نمره عقب 24 ولت 15 وات از اول خرداد 81 تا 31 تیر 81 .

-9-3-قطعه جانشین (SUBSITUTE) : از این به بعد به اختصار SUB عنوان می شود و قطعه ای است که با توجه به مواردی از قبیل برنامه تولید یا انتخاب مصرف کننده و یا موجودی قطعه اصلی در انبار ، با مجوز مهندسی بجای قطعه اصلی استفاده می شود . مثلاً جانشین شدن قطعه‌ آلومینیمی هواکش سقف با فایبرگلاس برای MO457  - O457 - O355 .

4-9-3-قطعه انتخابی (OPTION) : که از این به بعد مختصراً OPT گفته می‌شود قطعه ای است که بنا به درخواست مشتری و یا بر اساس اطلاعات مراکز خدمات پس از فروش و یا به صورت اختیاری بر روی محصول نصب و به آن اضافه می شود .

5-9-3-قطعه جایگزین : قطعه ای است که بر اساس برگ تغییرات مهندسی به جای یک قطعه دیگر (به عنوان قطعه اصلی) در ساختار محصول وارد می‌شود و قطعه قبلی از ساختار محصول حذف و کلیه اطلاعات مرتبط با آن منسوخ می شود .