مقدمه
مهندسان برق با خلق وعملکرد سیستمهای بسیار متنوعی سروکار دارند که به منظور بدست آوردن نیازها و خواسته های جامعه طراحی می شوند . این سیستم ها دامنه گسترده ای دارند واز سیستم های مربوط به تولید ،انتقال وکنترل مقادیر کم انرژی سیستم های کنترل و بهره وری از مقادیر بسیار زیاد انرژی رادربرمی گیرند ،درایران سیستم های برق حداکثر نقاط به صورت شعاعی ساده است و کمتر از تجهیزات ایمنی خط استفاده کرده اند وبرای تولید برق در نیروگاهها از سوختهای فسیلی استفاده می کنند وتا حد خیلی کم از توربینهای آبی وبادی و هسته ای برای تولید برق استفاده می کنند و قسمت انتقال برق نیز بیشتر به صورت هوایی است ودر بعضی از جاهای خاص از کابل کشی زمینی استفاده کرده اند .
دراین گزارش در فصل اول در مورد ایمنی دربرق وکارکردن با قسمتهای مختلف سیستم برق توضیح داده شده است وباید گفت ایمنی مهمترین ویکی از اصولی ترین کارهایی است که هر کس می خواهد با برق سروکار داشته باشد باید آن رابداند ورعایت کند که سلامت وکار طولانی ومداوم با برق رابرای خود تضمین کند ودر فصل دوم در مورد قسمتهای اداره برق و وظایف آنها شرح داده شده است و همچنین در مورد تجهیزات دستگاهی که مورد استفاده در اداره برق قرار می گیرد .
درپایان این امر را برخود واجب می شمارم که از زحمات بی شائبه جناب آقای مهندس ومحمدرضا حسن زاده و همچنین راهنمائی های بی دریغ شرکت برق شهرستان خرمدره کمال تشکر نمایم و همچنین از زحمات خدمات رایانه ای APPLE که درامر تایپ این گزارش زحمات فراوان کشیده اند سپاسگذاری می نمایم .
دستورالعمل های ایمنی وفنی
مهارکردن
تمام مهارتها بدون استثناءباید مقره عایق را داشته باشند .
مقره عایق مهار فشار قوی باید بالاتر از شبکه فشار ضعیف باشد .
باید توجه داشت که مقرع فشار ضعیف درارتفاعی دوراز دسترس عابرین قرار گیرد .
درصورتیکه سیم اتصال زمینی برروی پایه موجود باشد حتی المقدور سعی شود سیم مهار به این سیم متصل شود.
سیم مهار نباید با سیمهای شبکه تماس داشته باشد .
مهارراقبل از نصب بایستی مونتاژوسپس روی تیر نصب کرد .
موقع مهارکردن تیر ،سیم مهار باید طوری در مقره مهار قرار گیرد که در صورت شکست مقره ،سیمها در داخل یکدیگر بیافتد واز خوابیدن شبکه جلوگیری شود .
سیم مهار باید قدرت کشش شبکه را داشته باشد .
درصورت دردسترس نبودن مقره عایق مهار حتما"سیمهای مهار باید بطول 2 متر از سطح زمین روپوش عایق داشته باشد .
از کامیون ودرخت نباید برای بستن مهار موقت استفاده کرد در مواقع ضروری .
قبل از سیم کشی باید تیرهای واقع در زاویه مهار شوند .
سیمهای هیچ پایه ای را نباید باز کرد مگر اینکه آن پایه از چهار طرف مهار شده باشد .
نکات ایمنی نصب اتصال زمین
بعدازقطع برق مدار یک شبکه یا دستگاه دو طرف محل کار را اتصال زمین کنید حتی اگر خط از یک طرف تغذیه شده باشد .
محل کار نباید بیش از یک کیلومتر با محل اتصال زمین فاصله داشته باشد ودر هر حال باید اتصال زمین از محل قابل رویت باشد .
هرگاه بیش از یک گروه بخواهند روی یک خط فشار قوی کار کنند ،بایستی هریک از گروهها دربین اتصال زمینهای مربوط به خود کار کنند .
قبل از نصب وسایل اتصال زمین ،بی برق بودن شبکه را توسط تفنگ مخصوص امتحاان کنید .(درصورت پاره بودن هردو سر آنرا آزمایش نمود.)
دستگاه ارتینگ معمولا"دارای سه رشته سیم است ،که سه رشته آنها دارای چنگک فنری (گیره )است که به شبکه متصل میگردد وسیم چهارم از طریق قرقره به میله اتصال زمین وصل میشود .
طریق اتصال زمین بدینصورت است که :
أ)میله زمین را در مرطوب ترین نقطه زمین فروکنید .
ب) درشبکه فشار ضعیف سیم اتصال زمین را ابتدا به میله زمین وصل کرده وسپس سرها را دیگر آنرا توسط وسایل کار عایق به پایین ترین سیم وسپس بترتیب به سیمهای دیگر متصل کنید .
ت)هنگام برچیدن اتصال زمین نخست در شبکه فشار ضعیف اتصالات شبکه را به ترتیب از بالا به پایین با وسایل کار عایق باز کنید وبخاطر داشته باشید که بعدا"سیم اتصال زمین را از میله زمین جدا کنید .
ث)درشبکه فشار قوی پیش از اتصال کابل اتصال زمین به میله زمین اول گیره وسطی را به فاز وسط وصل می نمائیم وسپس دیگر گیره ها را به دو فاز کناری .
7- درموقع بستن وباز کردن اتصالات زمین از دستکش لاستیکی عایق استفاده کنید.
8- اتصالات زمین از طریق برجها باید با استفاده از بست مخصوص برج که قادر به هدایت جریانات پیش بینی شده باشد عملی گردد . محل اتصال باید کاملا"تمیز باشد .
9- درهنگام رعد وبرق روی خطوط یا دستگاه ها کار نکنید حتی اگر اتصال زمین خوبی داشته باشد .
10- در صورتیکه باید مدارهای دیگری نیز باشد ،کابل اتصال زمین را باید چنان ببندید تااز افتادن یا لغزیدن آن برروی سیمهای دیگر جلوگیری شود .
بالا رفتن از تیر
بیش از هرکار باید بدانید که شبکه برقدار است یا نه زیرا در صورت برقدار بودن با آمادگی و تحهیزات بهتری بالای تیر می روید .
قبل از بالا رفتن از هر تیر چوبی میبایستی استحکام آن (توسط ضربه زدن با چکش و با تکان دادن 000 )آزمایش شود ،زیرا ممکن است تیر بظاهر سالم بنظر رسد ولی موریانه آنرا از داخل خورده باشد .
از تیرهای پوسیده ویا صدمه دیده ویا دارای ترک و شکستگی نباید بالا رفت مگر اینکه بطور مطمئن مهار شده باشند . بیش از یک نفر حق بالا رفتن از این گونه تیرها را ندارد .
همیشه هنگام بالا رفتن از تیر از کلاه ایمنی استفاده کنید .
هنگام بالا رفتن از تیر چوبی از دستکش کار استفاده کنید که دست شما در مقابل ماده سمی کروزت درامان باشد .
رکابی که استفاده می کنید باید مناسب با قط تیر باشد .
بازدید از بند رکاب و کمربند هر دفعه از بالا رفتن لازم است .
با هر قدم که برمیدارید مطمئن باشید که تیر تحمل وزن شمارا دارد .
درحین بالا رفتن باید ساق پابا تیرزاویه 20 درجه تشکیل داده و فاصله گامها از 30 سانتیمتر پایه چراغ و غیره برخورد ننماید .
درموقع بالا رفتن از تیر باید حواس کارگر به طرف بالا باشد تا با شبکه وسایر موانع مانند پایه چراغ و غیره برخورد ننماید .
در تیرهای قطور که در موقع بالا رفتن گیر دست کم است باید به کمک طناب ایمنی بالا رفت .
در هنگام بالا رفتن از تیر نباید از سیم مهار یا مقره و بستهای فلزی وابزارآلات نظیر آنها بعنوان دستگیره استفاده کرد .
در موقع بالا رفتن باید هردو گیره سرهای تسمه ایمنی کمربند داخل حلقه کمر باشند .
اگر از روی تیر مایلی بالا می روید (درصورت امکان با نصب مهار موقت )از روی انحناءتیر بالا روید و سایر کارکنان باید دور از محل کار باشند.
درحین بالا رفتن از تیر باید توجه شود که خار رکاب به شکاف یا گیره تیر برخوردنکند ، همچنین وسایل نصب شده روی تیر از صدمه رکاب درامان باشد .
چنانچه تیری دارای شبکه برقدار باشد باید توجه نمود که اعضای بدن یا ابزار کار هادی با آنها برخورد نکند .
اگر کار روی تیر احتیاج به دو نفر یا بیشتر داشته باشد باید یکنفر بالا رفته در جای خود مستقر شود و سپس دیگری شروع به بالا رفتن نماید . در موقع پایین آمدن نیز باید یکنفر از تیر پایین آمده ،از تیر فاصله بگیرد تا دیگری شروع به پایین آمدن نماید.
حمل و نقل تیرهای چوبی و سیمانی
انتهای تیرهای روی تریلی باید بوسیله پرچم در روز وچراغ قرمز درشب مشخص شده باشد .
تیرها را باید درجائی قرارداد تا باعث مزاحمت درامر رفت وآمد وسایل نقلیه و غیره نشود.
اگر ناچار از گذاردن تیر در نزدیکی یا روی خیابانها وبزرگراه ها هستید باید با تابلوهای خطر و چراغهای کافی محافظت شوند .
تیرها را باید طوری انبار کرد که برروی هم نغلطند .
تیرهای که روی تریلی یا کامیون بار میشوند باید حداقل در دو نقطه از طول تیر بسته شود .
تیرها باید طوری بسته شوند که امکان باز کردن آن برای کارگری که روی زمین ایستاده میسر باشد .
هنگام باز کردن سیستم بکسل باید افراد از تریلی کاملا"فاصله داشته باشند و جلو و عقب تریلی بایستند تااگر تیرها از روی تریلی به زمین ریخته شدند به کسی صدمه نرسد .
هنگامیکه قلاب جرثقیل را به تیر می اندازید بایستی توجه داشته باشید که قلاب کاملا"در دوطرف تیر جاگیر شود و سپس از روی تیر کاملا"کنار روید تا جرثقیل تیر را حرکت دهد.
موقع پیاده کردن تیرهای چوبی بهتر است یک نفر در سر تریلی و یک نفر در ته تریلی بایستند و به کمک دیلم تیرها را بغلطانند تا تیر پیاده شود .
در موقع پیاده کردن تیرهای چوبی نباید روی تیرها و کف تریلی راه بروید زیرا ممکن است تیرها غلطیده و پایتان بین تیرها قرار گیرد و آسیب ببینید .
تعویض تیر چوبی یا سیمانی
خط را بی برق و دسته فیوز را از جایش خارج و اخطاریه نصب نمایید .
قبل از هرکاری بی برق بودن خط را امتحان کنید و سپس آنرا اتصال زمین و اتصال کوتاه نمائید .
اگر کار در حاشیه جاده ویا معابر عمومی باشد محل کار باید با قرار دادن نرده تاشو یا پرچم یا علامت گذاری با چوب و000 مشخص شود .
تیر هائیکه در موقع تعویض تعادلشان بهم میخورد باید مهار شوند .